بهداشت روانی کودکان

امروزه در رسانه های عمومی و اخبارهای آموزش و سلامتی بسیار از بهداشت روانی سخن به میان می آید و گاه در مسائل آموزشی بهداشت روانی کودکان را مد نظر قرار می دهند حال با توجه به اهمیت این موضوع در جامعه امروزی سوال اینجاست که به واقع بهداشت روانی به چه معنا است ؟ روانشناسان معتقدند :"منظور از بهداشت روانی، سازگاری فرد با محیط اطراف خود می‌باشد، درصورتی که فرد بتواند خود را به راحتی با محیط اطراف تطبیق دهد(سازگار شود)، قابلیتها و توانایی های خود را بروز دهد و فاقد  هر گونه اختلالات عاطفی و رفتاری باشد، " افرادی که  خصوصیات ذکر شده درون شان پایدار باشد دارای بهداشت روانی می باشند .

حال با توجه به اهمیت و ضرورت بهداشت روانی بدیهست برای داشتن جامعه ای سالم باید از بستر خانواده شروع به تربیت فرزندانی سالم از نظر روحی ، روانی و جسمانی نمود . کارشناسان معتقدند والدین در تامین بهداشت روانی کودکان نقش مهمی بر عهده دارند و در مرحله بعد این مسئولیت به مدارس و جامعه ای که کودک در آن رشد و پرورش می یابد محول می گردد. متاسفانه برخی تصور می‌کنند بهداشت روانی مختص افرادی است که حال به هر نحوی دچار مشکلات و اختلالات خلقی و عاطفی هستند فارغ از اینکه بهداشت روانی تمامی انسانها را در بر می گیرد . داشتن روح و روان سالم ضامن سپری نمودن زندگی شاد و آرام می باشد که هر انسانی بدان نیاز دارد.

کارشناسان به منظور برخورد صحیح با فرزندان و تامین سلامت روانی آنان نکاتی را به والدین ارائه می دهند همانند:

1ـ داشتن اطلاعات کافی از نیازهای گوناگون کودکان : برای داشتن کودکانی سالم و شاد ضرور است والدین اطلاعات کاملی از نیازهای کودکان داشته باشند مواردی همچون: نیاز کودک به آرامش ، امنیت ، محبت متقابل ، محبت همه جانبه ، تعلق داشتن به یک خانواده و یا گروه همسالان ، تشویق و تحسین به موقع . بدیهست والدین باید تمامی نیازهای جسمی ، روانی و عاطفی فرزندان شان را شناسایی و به تمامی عادات و خلقیات وی شناخت کامل داشته باشند . هر کودکی خلقیات و نیازهای خاص خود را می طلبد تفاوتهای فردی کودکان آنان را از یکدیگر مستثنی کرده و والدین نیز باید بر اساس این تفاوتهای فردی نیازهای کودکان را مورد ارزیابی قرار دهند.

2- در نظر گرفتن مراحل رشد کودک و ویژگیهای هر مرحله رشدی : دوران کودکی دوران رشد و تحول و تکوین شخصیت کودکان است کارشناسان معتقدند دوران کودکی هر شخص آینده وی را رقم زده و شخصیت وی را شکل می دهد با این تفاسیر در نظر گرفتن ویژگیهای رشدی کودک و نیازمندی های وی از نظر جسمی و روحی در هر دوره از رشد ضروری به نظر می رسد برای رسیدن به این منظور والدین باید از تمامی ویژگی های مختلف در مراحل رشدی کودک و توانمندی های ذهنی ، عقلانی وجسمی وی آگاه باشند . نمی توان از همه مادران و پدران انتظار داشت بر تمامی جوانب احاطه داشته باشند به همین علت بهترین راه کمک گرفتن از روانشناسان کودک برای تربیت کودکانی سالم است .

3- انتخاب یک روش تربیتی ثابت و مناسب با توجه به تفاوتهای فردی کودکان نسبت به یکدیگر و رعایت همه جانبه آن از جانب پدر و مادر کمک شایانی به داشتن بهداشت روانی کودکان می نماید . روش تربیتی عاری از تضاد و کشمکش .

4- بررسی دقیق مسائل و مشکلاتی که ممکن است برای هر کودکی رخ دهد اعم از بروز برخی ناهنجاری های رفتاری که اقتضای سنی مراحلی از رشد است که نیازمند داشتن اطلاعات کافی جهت رفع آن بحران می باشد که خود نیازمند همکاری روانشناسی متبحر و کاردان است. به عنوان مثال در برهه از دوره رشدی کودکان تمایل شدیدی به لجبازی دارند در صورتی که والدین نحوه صحیح رودررو شدن با این مسئله را داشته باشند از بحران ها مشکلات رفتاری که می تواند در آینده گریبانگیر فرزندشان گردد جلوگیری می نمایند.

5- تقویت احساس امنیت درون کودک : از موارد بسیار با اهمیت دیگری که روانشاسان تاکید بسزایی بر آن دارند داشتن احساس امنیت است کودک هیچگاه نباید احساس بی پناهی و ناامنی کند، محبت و توجه والدین وخودداری از هرگونه تنبیه شدید اعم از تنبیه بدنی و روانی همانند : تحقیر ، سرزنش، بی اعتنایی، توهین و حمایت همه جانبه والدین از کودک .

4- توجه به خواب کودک : روانشناسان معتقدند زمانی‌که کودک حال به هر دلیلی دچار اضطراب، ترس و یا بدخلقی می‌گردد والدین باید از خوابیدن اش در این حالت جلوگیری کنند قبل از خواب بهتر است کودک را آرام ساخته و وی را با فعالیت ها و سرگرمی های شادی آور درگیر نمود خواب آرام و سالم تاثیر شگفت انگیزی در روح و روان کودک بر جای خواهد گذاشت .

	ستاره حمیدی
	کارشناس ارشد روانشناسی