زن و شوهرهای جوان بخوانند

نگهداری اولین بچه، خیلی هم سخت نیست

نباید فراموش کرد برای داشتن فرزندانی موفق و خوشبخت گاهی والدین مجبورند بر احساسات خود مسلط شوند و آن را کنترل کنند. جدیت، بر روند تربیت صحیح فرزندان تأثیر شگفت‌آوری دارد.

تمامی زن و شوهرها به‌خصوص آنهایی که اولین تجربه بچه‌دار شدن را می‌گذرانند به خوبی سختی و مشقت نگهداری از نوزاد را درک می‌کنند. بدیهی است حضور کودک به زندگی زن و شوهر رنگ و لذت متفاوتی می‌بخشد با تمام زیبایی‌ها و لذت‌های نگهداری و پرورش کودکان گاه نگرانی‌های والدین برای تربیت صحیح و آموزش به موقع، سبب‌ساز به‌وجود آمدن مسایل و تنش‌هایی در زندگی مشترک می‌شود. تفاوت‌های فرهنگی، خانوادگی و مسایل اقتصادی نیز فشار فراوانی بر زن و مردها وارد می‌کند. برای سهل شدن این روند نیاز به همیاری و همدلی زوجین و خانواده دو طرف است. گاهی فشار نگهداری از فرزند موجب به‌وجود آمدن احساس‌های متفاوت و پریشانی خاطر زن و شوهر جوان و در نهایت این خستگی و پریشانی به طرق مختلف منجر به برون‌ریزی، پرخاشگری، استرس، اضطراب و بدخلقی زوجین نسبت به یکدیگر، یا حتی فرزندشان می‌شود.

در مواقعی نیز پریشانی‌ها موجب می‌شود زوجین یکدیگر را به بی‌مسئولیتی و کم‌کاری محکوم و سرزنش کنند و در نهایت اختلافات و تنش‌های بسیاری در خانواده ایجاد و زوجین روز به روز از یکدیگر دورتر می‌شوند.

کم نیستند زنان و مردانی که بر اثر خستگی ناشی از کارهای روزمره و فعالیت‌های اجتماعی، شغلی و در کنار آن مسئولیت نگهداری از فرزند به دنبال مقصری برای آرام کردن خودشان می‌گردند. با توجه به سخت و طبیعی بودن روند رشد و پرورش کودکان بهتر است زن و مرد برای جلوگیری از هر گونه سوءتفاهم و به‌وجود آمدن اختلاف نظر تدابیری بیندیشند.

تقسیم کار

تقسیم کردن مسئولیت‌ها در زمینه نگهداری فرزند بین زن و مرد، موجب می‌شود تمامی مسئولیت‌ها و حجم کار بر شانه یکی از آنها سنگینی نکند و همین تقسیم کار منجر به همدلی بیشتری بین زن و مرد می‌شود.

کمک گرفتن از اقوام

گاهی کمک خواستن از اقوام درجه یک همانند مادر، خواهر و برادر برای نگهداری چند ساعته کودک کمک بسیاری به زن و شوهر می‌کند و آنها خواهند توانست در کنار یکدیگر به آرامش رسیده و برای ساعاتی فارغ از نگرانی‌های مربوط به فرزندشان به یکدیگر بیندیشند. زمان‌هایی که زوجین بتوانند ساعاتی را دو نفره و فقط در کنار یکدیگر باشند، از نظر روانی قدرت فراوانی کسب کرده و برای ادامه امور روزمره و پذیرش مسئولیت‌ها آماده‌تر می‌شوند.

رسیدن به توافق و تفاهم

گفتگو برای رسیدن به تفاهم در روند پرورش کودک کار والدین را سهل‌تر کرده و هر کدام از آنان به خوبی خواهند دانست هدفشان چه بوده و در این مسیر باید از چه اصولی پیروی کنند. در مورد کودکان کوچکتر رسیدن به توافق بر سر کنترل کودک در شرایط خاص و مشخص کردن این‌که در این شرایط هر کدام از زوجین باید چه تدبیری بیندیشد، تنش‌ها را از بین می‌برد و در شرایط خاص همانند حضور در منزل اقوام و کنترل کودک در اماکن عمومی، رسیدن به توافق از اختلافات زن و شوهرهای جوان جلوگیری می‌کند.

وضع قوانین

وضع کردن قوانینی در خانواده و مشخص ساختن مسئولیت‌های زن و مرد، مانعی جدی در برابر ایجاد هر گونه اختلاف نظر به‌وجود می‌آورد. به غیر از موارد خاص و بحرانی که برای هر خانواده‌ای ممکن است اتفاق بیفتد. طی کردن روند روزمره برنامه‌ریزی‌های مشخص و از پیش تعیین شده مانع بروز بسیاری از اختلافات می‌شود.

ماندن بر سر تعهدات

تنها وضع قوانین، صحبت کردن و برنامه‌ریزی برای داشتن خانواده‌ای آرام و خوشبخت کافی نیست. ماندن بر سر تعهدات نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

حفظ احترام و آرامش

نمی‌توان تمامی امور را پیش‌بینی و برای آن برنامه‌ریزی کرد. در فرایند رشد کودکان زن و مرد به مسایلی برمی‌خورند که فکرش را هم نکرده‌اند و برایشان تازگی دارد. یا حتی آنان را بهت‌زده می‌کند. در این مواقع حفظ آرامش و احترام متقابل بر روند تربیت صحیح فرزند تأثیر زیادی دارد.

کنترل احساسات و جدیت در تربیت

هر پدر و مادری فرزندش را دوست دارد و در هر صورت نباید فراموش کرد برای داشتن فرزندانی موفق و خوشبخت گاهی والدین مجبورند بر احساسات خود مسلط شوند و آن را کنترل کنند. جدیت، بر روند تربیت صحیح فرزندان تأثیر شگفت‌آوری دارد.

پرهیز از تحقیر و سرزنش یکدیگر

نمی‌توان تمامی امور را پیش‌بینی کرد. گاهی وقایع پیش‌بینی نشده و واکنش‌های ناگهانی زن یا مرد نسبت به امور موجب به‌وجود آمدن اختلاف نظر و در نهایت سرزنش یکدیگر می‌شود. نباید فراموش کرد هیچ انسانی کامل نیست و نمی‌توان انتظار داشت یک فرد در تمامی زمان‌ها واکنش‌های مناسب داشته باشد گاهی هیجانات و وقوع اتفاقات غیرمنتظره موجب سردرگمی زوجین می‌شود و در این شرایط باید از تحقیر و سرزنش یکدیگر به‌کلی پرهیز کرد.

فرزندم! خوب بخواب

خوابیدن و بیدار شدن بچه‌های کوچک در نیمه‌های شب، یکی از دغدغه‌های اصلی والدین است. حتی والدین بچه‌هایی که خوب می‌خوابند هم، در مواقعی برای خواب وسط روز یا شب آنان با مشکلاتی روبرو می‌شوند. در واقع 40 درصد بچه‌ها به نوعی از مشکلات خواب رنج می‌برند. متخصصان اشتباهات رایج والدین در رابطه با خواب کودکان را تشخیص داده و با ارایه این مقاله به شما کمک می‌کنند با ایجاد تغییراتی هرچند ساده، روند و محیط خواب آنها را هرچه بهتر کنید:

بچه‌ها را دیر به رختخواب نبرید

بچه‌های امروز نسبت به دوران کودکی والدین خودشان کمتر می‌خوابند، به طوری که کودکان دو ساله یک یا دو نسل پیش، 40 دقیقه بیشتر از کودکان دو ساله امروز می‌خوابیدند و نتیجه، کشمکش‌های وقت خواب، مشکل در خواب میان روز و از خواب بیدار شدن در اواسط شب است.

اگر فرزندتان برنامه خواب منظمی ندارد، یا وقت کاری شما زیاد است و او بیدار می‌ماند تا شما را ببیند و با شما بازی کند، دچار خستگی مفرط می‌شود و در نتیجه سخت‌تر به خواب می‌رود و زودتر هم از خواب بیدار می‌شود.

برای حل این مشکل برنامه خواب (شبانه و میان روز) منظمی داشته باشید و به آن پایبند بمانید. منتظر نشوید تا فرزندتان چشم‌هایش را بمالد، خمیازه بکشد یا گریه کند، او را زودتر بخوابانید حتی 15 تا 20 دقیقه خواب بیشتر می‌تواند بر خلق و خوی او تفاوت چشمگیری بگذارد. مدت خواب مناسب برای بچه ها 10 تا 12 ساعت است، زمان بیدار شدن کودک را در نظر گرفته و متناسب با آن، کودک را بخوابانید.

کودک را تکان بدهید، نخوابانید

اگر بچه مرتب با نوعی حرکت، چه در ماشین یا کالسکه و غیره بخوابد، به دلیل حرکت، خوابی عمیق نخواهند داشت.

استفاده از نوعی حرکت یا تکان دادن بچه‌ها برای آرام کردن کودک ناآرام اشکالی ندارد، اما باید همین که به خواب رفت، حرکت را قطع کنید تا کیفیت خواب بهینه باشد.

محرک‌ها را دور کنید

وجود اسباب‌بازی‌های زیاد در تختخواب یا آنچه که حواس کودکان را پرت می‌کند، خواب را از آنها می‌گیرد. علاوه بر این، روشنایی و نور زیاد و رنگارنگ هم خواب کودکان را مختل می‌کند.

برای زیاد کردن خواب کودکان، نوزادان و کودکان نوپا را که هنوز احساس ترس در آنها به‌وجود نیامده، در اتاقی بخوابانید که سوسوی نور در آن وجود داشته باشد. اگر برای روشنایی اعداد یک تا 10، از زیاد به کم در نظر بگیریم، نور اتاق نوزاد را 8 یا 9 قرار بدهید تا بهتر بخوابد. برای بچه‌های بزرگتر چراغ خوابی با نور ملایم انتخاب کنید، اما موقع خواب، تفریحات را از یاد ببرید. علاوه بر این، قبل از آن‌که تلویزیون یا کامپیوتر در اتاق کودک قرار بدهید خوب فکر کنید تا هر شب با او در این رابطه به مجادله نپردازید. بچه‌ها اگر با برنامه‌های مورد علاقه‌شان به خواب بروند، نیم ساعت یا بیشتر از وقت خوابشان را از دست می‌دهند و این امر بر خلق و خو و رفتارشان در طول روز تأثیر می‌گذارد.

برای خوابیدن برنامه داشته باشید

شاید فکر کنید داشتن یک برنامه مستمر از جمله حمام کردن، کتاب خواندن یا لالایی گفتن برای بچه‌ها ضرورتی ندارد، اما در نظر گرفتن یک سری فعالیت‌های آرامش‌بخش و خوشایند که منتهی به خاموش شدن چراغ‌ها بشود، اهمیت ویژه‌ای دارد. چون بچه‌ها را برای خواب آماده می‌کند. نباید انتظار داشت بچه‌ها از یک روز پرمشغله به یکباره بخوابند. بعضی از والدین با بزرگتر شدن بچه‌ها برنامه پیش از خواب را کنار می‌گذارند، اما هرکسی از جمله بزرگترها با داشتن برنامه برای خواب، آرامش بیشتری می‌یابد. مطالعات مشخص ساخته دانش‌آموزانی که برای خواب برنامه ندارند، به اندازه نیازشان نمی‌خوابند.

چارچوب تعیین کنید

بعضی اوقات والدین خودشان بچه‌ها را به رختخوابشان راه می‌دهند و در عین حال نمی‌خواهند آنها در رختخوابشان بمانند. وقتی کودک در نیمه‌های شب از خواب بیدار شده و نزد والدینش می‌رود، او را دوباره به اتاقش می‌برند و بار دوم وقتی ساعت سه نیمه شب پیش آنها می‌رود به او اجازه می‌دهند تا کنارشان بخوابد. این رفتار به کودک می‌آموزد که پشتکار بیشتری به خرج بدهد تا بالاخره به آنچه که می‌خواهد دست بیابد.

هیچ‌وقت برای تعیین چارچوب‌ها دیر نیست. اگر فرزندتان بیمار است یا از صدای رعد و برق می‌ترسد، در کنارش بمانید یا در اتاقش روی زمین بخوابید تا احساس آرامش کند، اما همین که فرزندتان به خواب رفت یا توفان فروکش کرد، به روند همیشگی برگردید. کودکی که در کنار پدر و مادرش خوابیده، اوایل مخالفت خواهد کرد و باید چند روز صبر کنید تا او آرامش بیشتری بیابد. به این منظور در اتاقش بمانید تا او بخوابد، سپس آنجا را ترک کنید.

بچه‌ها را زود به تختخواب منتقل نکنید

وقتی بچه‌ها به دو سالگی می‌رسند، والدین برایشان تختخواب بزرگتری تهیه می‌کنند.  با این تعویض، بچه‌ها شب‌ها پس از خاموش شدن چراغ‌ها از خواب برمی‌خیزند. چون قبل از سه سالگی آمادگی ندارند گهواره‌شان را ترک کنند.  آنها فاقد رشد شناختی و کنترل نفس هستند که در محدوده تخیلی تختخواب باقی بمانند.

وقتی کودکی به سه سالگی می‌رسد، زمان آن است که برایش تختخواب بزرگتری تهیه شود. اگر او در این سن آمادگی ماندن در تختخوابش را ندارد، وقت بیشتری در اختیارش بگذارید. برگشتن به گهواره شکست نیست، چون هیچ اشکالی در بازگشت به گذشته وجود ندارد و او بالاخره، با تختخواب جدیدش کنار می‌آید و شاید خودش آن را از شما بخواهد.

کتاب خواندن را از دوره شیرخوارگی شروع کنید

مهم نیست به چه زبانی صحبت می‌کنید یا درآمدتان چقدر است هیچ‌وقت خواندن برای کودکان زود نیست.

با توجه به تحقیقات جدید محققان دریافتند که کودکان خانواده‌های کم‌درآمد درک مطلب و دریافت ذهنی بهتری دارند. این در صورتی است که مادرانشان زود کتاب خواندن را برایشان شروع کنند. تحقیقات زیادی ثابت کرده که کتاب خواندن والدین برای فرزندان اثر مطلوبی در پیشرفتشان در یادگیری زبان دارد.

محققان در تحقیقات جدید گفتند که افراد کمی به تأثیر خواندن برای کودکان زیر سه سال به‌خصوص در خانواده‌های کم‌درآمد توجه می‌کنند. این دوره زمانی در توسعه زبانی که در آینده احتیاج دارند و موفقیت خواندن آنها در آینده اثر بسیاری دارد. این تحقیقات نشان می‌دهد خواندن برای کودکان در سنین خیلی زود ارتباط مستقیم با پیشرفت آنها در زبان و عادات مطالعه در آینده دارد. محقق هلن ریکز استاد دانشگاه نبراسکا لینکلن در تحقیقات خود گفته است که خواندن برای کودکان باید خیلی زودتر از آن چیزی که تصور می‌شود شروع شود.

در مطالعات انجام شده نگاهی بر اثر خواندن والدین برای کودکان در 2500 خانواده صورت گرفته است. محققان اثر خواندن را بر روی کودکان 14 و 24 و 36 ماهه بررسی کردند. نیمی از مادران در این تحقیق گفتند برای کودکانشان روزانه کتاب می‌خوانند و بیشتر آنها مادرانی بودند که برای کودکان دو تا سه ساله این کار را شروع کرده‌اند. عده کمی  از مادران در حدود 14 ماهگی خواندن را برای فرزندان آغاز نمودند. این نشان می‌دهد که مردم چندان عقیده‌ای به اثر خواندن در شیرخوارگی ندارند در صورتی‌که تحقیقات نشان داده است که خواندن را باید در سنین کم برای کودک شروع کرد تا در آینده به مطالعه عادت کند.

                                          ستاره حمیدی

                                      کارشناس روانشناسی کودکان