کارشناس و درمانگر اختلالات یادگیری

کارشناس و درمانگر اختلالات یادگیری

درمان اختلالات یادگیری :

اختلال خواندن ، نوشتن و اختلالات ریاضی ( کارشناس و درمانگر اختلالات یادگیری )


شماره تماس : [phone]
آدرس :میدان توحید ابتدای ستارخان ............
- دولت ...............

آیا کودک من تاخیر رشدی دارد ؟

اکثر زوج‌های جوان پس از ورود نوزاد به خانواده دچار حساسیت‌ها و نگرانی‌هایی در مورد سلامت فرزند خود می‌شوند ، تلاش خود را می‌کنند کودک شان را از تمامی ابعاد بررسی و زیر نظر یک متخصص تائید سلامت نهایی داشته باشند با توجه به بروز برخی مشکلات کودکان در دوره های رشدی برخی دچار کندی و یا تاخیر می‌شوند و این مسئله والدین را آشفته و نگران می سازد . البته نگرانی والدین طبیعی است و بررسی لحظه به لحظه رشد و واکنش های کودک ضروری به نظر می رسد . به عنوان مثال والدین نگران مسائلی همچون : زمان صحبت کردن و به کار بردن آواها و ضمیرها و یا مهارتهای خودیاری همچون ( پوشیدن لباسها ، کفش و.... ) مهارتهای حرکتی (زمان راه رفتن – چهاردست و پا رفتن و ....) هستند نباید فراموش کرد تمامی کودکان مراحل رشدی خاصی را طی می‌کنند با توجه به این که تفاوتهای فردی آنان و عوامل ژنتیکی گاهی تاخیرهای را در روند رشد ایجاد می کند. برخی زودتر راه می روند و برخی دیگر دیرتر از موعد مورد نظر و تعدادی ازکودکان بر حسب شرایط محیطی زودتر گام برداشته و عده ای دیگر دچارتاخیر حرکتی هستند بنا بر دلایل متفاوت اعم از ژنتیکی ، مشکلات فیزیولوژیکی و یا حتی فقرمحیطی و کم تحرکی کودک .

طبیعی است نگرانی های والدین باید هر چه سریعتر تحت بررسی و مطالعه قرار گیرد و مشکلات احتمالی به سرعت شناخته شده و راهکارهایی جهت پیشگیری و یا روش های درمانی اتخاذ گردد.

روانشناسان و پزشکان تاخیر در رشد را اینگونه تعریف می‌کنند : "هنگامی‌که کودکی نتواند در محدودی زمانی نرمال به مرحله خاصی از رشد دست یابد " این تاخیر می‌تواند در یک یا چند زمینه باشد : مهارتهای حرکتی ضعیف یا درشت (مثل پریدن و چیدن بلوکها)؛ مهارتهای ارتباطی و زبانی (صحبت کردن و درک مطلب)؛ مهارتهای خودیاری (مثل توالت رفتن و لباس پوشیدن)؛ و مهارتهای اجتماعی (مثل برقراری ارتباط چشمی و بازی کردن با دیگران) و....

کلیرلرنر متخصص‌رشدکودک معتقد است:«باید به خاطر داشته باشیم علیرغم پیشرفت نوعیِ رشد در‌سیری معمولی وصعودی، کودکان با سرعتهای متفاوت و به طرق مختلف رشد می‌کنند» به عنوان مثال یک کودک 25 ماهه ممکن است به دلیل کنجکاوی زیاد مهارتهای حرکتی اش بالا باشد ولی بدلیل بی علاقگی به نقاشی نتواندبه راحتی خوب نقاشی کند در این زمینه لرنر می گوید : «آنچه اهمیت دارد رشد رو به جلوی کودک در همه زمینه ها است.»

همانطور که ذکر شد بسیاری از والدین نسبت به سنی که کودکشان مهارتهای حرکتی همچون راه رفتن و از پله بالارفتن را بدست می آورد، اینکه آیا زودتر از موعد کودکشان موفق به راه رفتن شده است یا دیرتر برایشان دارای اهمیت ویژه ای می باشد نباید فراموش کرد حساسیت بیش از حد نسبت به این موارد سبب نگرانی و اضطراب مداوم والدین می‌گردد برای داشتن آرامش بهترین راه این است که با مراحل رشدی کودکان تا حدودی والدین آشنا بوده و در این مسیر کتابهای راهنما کمک فراوانی به پدر و مادرهای جوان می کند. بدیهیست آشنایی با دروه های رشدی و خصوصیاتی که در هر دوره کودکان کسب می نمایند تاثیر بسزایی در آرامش والدین خواهد داشت.

برای بسیاری از والدین سوال برانگیز است که علل تاخیر رشدی کودکشان چه می تواند باشد بررسی ها نشان داده است برخی اوقات تاخیر در رشد علت پزشکی دارد همانند زایمان زودرس ویا مسائل ژنتیکی حتی بیماری شدید و تصادفات و در مواقعی تاخیر زبانی و کلامی ممکن است ناشی از اختلال شنیداری یا مشکلی در حنجره، گلو یا حفرههای دهان یا بینی باشد و یا مشکلات مربوط به « برقراری ارتباط » ممکن است در اثر مشکل سیستم مرکزی اعصاب ایجاد شده باشند. با این تفاسیر اغلب اوقات هیچ دلیل پزشکی برای توضیحِ تاخیر در رشد نمی‌توان ارائه داد.

همان‌طورکه ذکر شد نباید در این زمینه حساسیت بیش از حد به خرج داد اما داشتن دقت نظر الزامی است و والدین با درنظر گرفتن رفتارهای کودک و در صورت ایجاد نگرانی نسبت به واکنش های کودک باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنند برای بررسی کافی است مراحل زیر را مد نظر قرار دهند:

-         از حس خود کمک بگیرید : والدین بهتر از هر کس دیگر کودک خود را می شناسند و به خوبی بر عادات وی واقف هستند و هر واکنش ناآشنا را به سرعت شناسایی می کنند.

-         یادداشت برداری از ملاحظات تان پیش از قرار ملاقات با پزشک مفید است : تمامی آنچه به نظر والدین عجیب و یا باید بررسی شود بهتر است به محض رویت مکتوب شود تا موردی از چشم دور نگه داشته نشود.

به سوالات ذیل پاسخ دهید :

-          آیا چیز به خصوصی در راه رفتن یا حرف زدن کودک غیر طبیعی است؟

-          آیا به نظر می رسد مرحلهای از رشد را که باید زودترها از آن می گذشت جا انداخته شده است ؟

-          آیا نشانهای خاص از تاخیری فیزیکی یا تاخیر در زبان آموزی و ارتباطات مشاهده می کنید ؟

-         آیا  کودک در بازی با همسالان رفتارهای غیر طبیعی از خود بروز می دهد؟

-         آیا کودک قادر به سازگاری با همسالان خود در هر دوره زمانی می باشد ؟

-         آیا کودک به میزان طبیعی خوابیده و یا گریه می کند؟

پس از پاسخ به این سوالات در صورتی که احساس نگرانی در والدین پابرجا بود بهتر است هرچه سریعتر کودک را به پزشک خودش ارجاع داده و در صورت لزوم با تجویز پزشک یک کاردرمانگر و گفتاردرمانگر مهارت های کودک را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهند .

	ستاره حمیدی
	کارشناس روانشناسی

بدون تخریب پایان دهید

خلاقیت ها ، ابتکارات و رشد دانش بشری حاصل تعاملات و روابط گسترده ای است که انسان ها با یکدیگر برقرار می کنند . نیازهای آدمی سبب شکل گیری روابط شده اعم از رابطه های عاطفی ، اقتصادی ، اجتماعی و همین روابط سبب پیشرفت علم وتکنولوژی می گردد.

همان طور که ذکر شد روابط پایه و اساس نیازهای آدمی است که بدان وسیله نیازهای خود را پوشش می دهد حال برخی از افراد به دلایل گوناگون قادر نبوده با یکدیگر روابط مناسب و موثری برقرار نمایند همانند زنان و مردانی که در روابط شان با شکست روبرو می شوند و یا کارمند و مدیری که رابطه تاثیر گذاری ندارند در تمامی این گونه موارد رابطه برای دو طرف تنش و نگرانی به همراه می آورد و در پی آن اضطراب .

زنان و مردان زیادی هستند که به دلایل زیادی در روابط نامناسبی درگیر بوده و سعی می کنند به نحوی آن را بهبود بخشیده و یا پایان دهند . گاهی عواملی همچون وابستگی ها و از سوی دیگر تضاد و عدم تفاهم ها در زمینه های متفاوت سبب سردرگمی ، خشم درونی و اضطراب دو طرف شده و رابطه ای معیوب استمرار پیدا می کند .

متاسفانه در برخی مواقع در صورت عدم همکاری زوجین حتی زبده ترین روان شناسان و کارشناسان نیز قادر نخواهند بود روابط را بهبود دهند . افرادی که تمایل به تغییر و همکاری جهت رسیدن به تفاهم با شریک زندگی شان را ندارند به واقع هیچ گونه تمایلی به رشد و پیشرفت شخصی و عاطفی شان نداشته و ترجیح می دهند از تکنیک و راههای نامناسب انتخابی خودشان به نتیجه برسند . مسیرهای طی شده ای که پاسخگوی نیازها و روابط شان نیست در این هنگام روان شناسان توصیه می کنند :

-         زوجین انعطاف پذیری بیشتری از خود نشان دهند و جهت بهبود روابط شان تلاش کنند .

-         در صورتی که حتی یکی از زوجین تمایل به تغییر و بهبود روابط نداشته باشد یک جانبه فرد نمی تواند زندگی مشترک را بهبود بخشد و رسیدن به آرامش در سایه تفاهم و همکاری دو جانبه زن و مرد است .

-         در نهایت در صورت عدم همکاری و عدم انعطاف پذیری شاید بهتر باشد رابطه معیوب پایان یابد تا زن و مرد هر چه سریعتر از تنش ، استرس و اضطراب رهایی یابند تدام یافتن احساسات و هیجانات ناخوشایند تاثیرات نامطلوب فراوانی بر روح و جسم افراد باقی می گذارد . پژوهش ها نشان داده خانواده های پر تنش تاثیرات مخرب تری بر روی زوجین و فرزندان می گذارد نسبت خانواده های که زن و مرد از یکدیگر جدا شده اند.

-         متاسفانه برخی بر این باورند به دلیل این که با شریک زندگی و یا شخصی که با وی در تعامل هستند قادر به برقراری ارتباط مناسب نیستند بهتر است برخورد جدی داشته و رابطه را با برخوردهای نامناسب پایان دهند . البته جدیت در این روند تحسین بر انگیز است ، نباید غافل شد افراد بسیاری در زندگی آدمی هستند که با وی سازگاری ندارند حال همسر باشد و یا همکار در این مواقع بهتر است هر چه سریعتر رابطه پایان داده شود البته بدون تخریب کردن طرف مقابل . منظور ازتخریب کردن همان سرزنش ، تحقیر و توهین است که سبب آزاردگی و احساس خشم درونی زن و مرد گشته و حاصلی به جز افسردگی و هیجانات ناخوشایند نخواهد داشت .

-         نداشتن سازگاری و تفاهم دلیل قانع کننده ای جهت تخریب دیگران نیست هر فرد با باورها ، عقاید و خصوصیات اخلاقی خاص خود زندگی و تصمیم گیری می کند می توان آنها را پذیرفت و ارتباط برقرار نمود و یا این که ارتباطات را محدود و یا به کلی قطع کرد .

	ستاره حمیدی
	کارشناس ارشد روانشناسی

نسخه اچ تی ام ال خبرنامه بهار 1391 انجمن روانشناسی ایران

فهرست مطالب خبرنامه بهار 1391 انجمن روانشناسی ایران

1. سخن نخست: تبریک سال نو و خداحافظی سردبیر / 
2. اخبار ویژه: دیدار نوروزی اعضای انجمن؛ نتایج انتخابات هیات مدیره هشتم؛ نتایج انتخابات سومین دوره شورای مرکزی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره؛ جایگاه انجمن­های روانشناسی ایران و روانشناسی بالینی ایران در نتایج انتخابات سازمان نظام/
3. سمپوزیوم­ها و کارگاه‌های آموزشی انجمن /
4. اخبار و اطلاعیه­های انجمن: شعبه­ها و نمایندگی­ها؛ گروه­های تخصصی؛ شاخه دانشجویی انجمن /
5. اخبار و گزارش­های خبری حرفه­ی روانشناسی: گروه الکترونیکی روانشناسان کشور در گوگل با بیش از 2300 عضو/
6. تبریک­ها و تسلیت­ها­: تبریک به برگزیدگان انتخابات هیات مدیره هشتم و انتخابات سازمان نظام؛ تسلیت به دکتر قریشی­زاده/
7. بحث­ ویژه: مروری کوتاه بر پدیده کودک آزاری در سالی که گذشت، نوشته دکتر فاطمه قاسم­زاده /
8. یادداشت­ها: برنامه­های اعضای هیات مدیره هشتم انجمن (دکتر محمدکاظم واعظ موسوی و دکتر پروانه محمدخانی)؛ معرفی سنخ­نمای مایرز بریگز /
9. مجله‌های منتشرشده : چهار شماره/
10. اخبار همایش‌های روانشناختی ایرانی: معرفی 5 کنگره ایرانی /
11. اخبار همایش‌های روانشناختی بین‌المللی: معرفی 5 کنگره خارجی /
12. معرفی روانشناسان ایرانی: معرفی دکتر دکتر حسن­پاشا شریی؛ معرفی دکتر حمید پورشریفی /
13. چکیده‌ی پایان‌نامه‌های دکتری: خبر و چکیده 3 پایان­نامه دکتری /
14. معرفی کتاب‌های جدید: معرفی 9 کتاب /
15. تازه­های علمی روانشناختی: کاهش استرس بر اساس بهوشیاری (MBSR) / 
16. شرایط و تسهیلات عضویت در انجمن / 

12 گام درمان اختلال در خواندن

اختلال در خواندن» یکی از اختلالات ویژه است که متأسفانه تا مدت‌های طولانی دانش‌آموزانی را که در یادگیری یک یا چند درس مشکلات جدی داشتند با اصطلاحاتی خاص معرفی می‌کردند.

در واقع این افراد به علت مشکلی که در خواندن دارند نمی‌توانند کتاب‌های درس علوم، ریاضی و امثال آن را بخوانند، بنابراین در آن درس‌ها نیز با مشکلاتی روبه‌رو می‌شوند.

امروزه همه بررسی‌ها نشان می‌دهد این اختلال قابل درمان است و آموزگاران و حتی والدین اگر به دانش و حوصله لازم مجهز باشند، می‌توانند این مشکل را حل کنند و حتی ممکن است بسیاری از این دانش‌آموزان در زمینه‌های متعدد به پیشرفت‌های چشمگیری دست یابند.

مشکلات یادگیری کودکان، ارتباط تنگاتنگی با مسائل فرهنگی، خانوادگی، اقتصادی، تغذیه، بهداشت و مسائل مربوط به محیط آموزشی و... دارد. وقتی دانش‌آموز یا والدینش برای درمان مراجعه می‌کنند، مطمئناً از چیز یا چیزهایی رنج می‌برند. ممکن است والدین احساس گناه کنند، فکر کنند وظایفشان را در مورد فرزندشان به خوبی انجام نداده‌اند، ممکن است فکر کنند در دوران بارداری فرزندشان غفلت‌های زیادی کرده‌اند، ممکن است تصور کنند مردم آنان را به خاطر مشکل یادگیری فرزندشان تحقیر می‌کنند.

همچنین ممکن است تصور کنند فرزندشان موجبات سرشکستگی آنان را فراهم کرده است و بنابراین نسبت به فرزندشان احساس خصومت کنند، ممکن است به علت دلسوزی نسبت به فرزند به دلیل وجود اختلال در او، حمایت افراطی در پیش گیرند، ممکن است برای سرپوش گذاشتن بر چیزی که در نظر آنان نوعی حقارت و ننگ است، به بیان مبالغه آمیز موفقیت‌های خود و فرزندشان بپردازند. همچنین ممکن است درباره هزینه درمان مشکل داشته باشند، ممکن است به نتیجه کار درمان مطمئن نباشند، یا فکر کنند درمانگر مشکل آنان را در جایی فاش خواهد کرد و ممکن است دانش آموز دارای اختلال خواندن خود را سرزنش کند، یا عزت نفس و اعتماد به نفسش را از دست داده باشد، ممکن است و... افراد مشهور و بسیار موفقی چون نلسون راکفلر، آلبرت انیشتین و توماس ادیسون دارای اختلال یادگیری بوده‌اند.

نلسون راکفلر، معاون رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا و فرماندار ایالت نیویورک از اشکال شدید در یادگیری خواندن رنج می‌برد. توانایی بسیار ضعیف او در خواندن مانع کسب نمرات خوب وی در مدرسه می‌شد و این مشکل او را وادار کرد در طول حرفه سیاسی‌اش تمام سخنرانی‌هایش را حفظ کند.
همچنین آلبرت انیشتین نابغه فیزیک و ریاضی تا سه سالگی صحبت نکرد و تا هفت سالگی برای بیان هر جمله حتی جملات پیش پاافتاده، ابتدا باید به کلمات آن جمله فکر می‌کرد و پس از ترکیب کلمات، جمله را آرام با خود تکرار می‌کرد.

انجام تکالیف مدرسه به استثنای درس حساب برای او دشوار بود و توانایی یادگیری هیچ یک از درس‌ها را نداشت، تا جایی که یکی از معلم‌هایش معتقد بود او به درد هیچ کاری نمی‌خورد. توماس ادیسون، مخترع، مبتکر و نابغه آمریکایی نیز در دوران کودکی‌اش غیرطبیعی، گیج و ناقص‌العقل معرفی می‌شد و پدرش به او برچسب «احمق» می‌زد. دیگر نوابغی چون لئوناردو داوینچی، والت دیسنی، بتهوون و موزارت نوابغ موسیقی و هانس کریستین‌اندرسن نویسنده معروف همگی اختلال خواندن داشته‌اند.

پس می‌توان باور داشت نه تنها افراد دارای مشکلات خواندن می‌توانند مشکل‌شان را حل کنند، بلکه حتی ممکن است برخی از آنان از استعدادهای درخشانی برخوردار باشند و در زمینه‌های مختلفی نبوغ‌شان را نشان دهند.

انواع اختلالات خواندن

می‌توان گفت سبب‌شناسی این اختلال تقریباً در تمام تئوری‌ها بر پایه چهار اصل بنا شده است:

1- درک بینایی و حافظه بینایی مختل

2- ترکیب بین حسی مختل

3- یادآوری مختل نظم تداعی‌ها و سری‌ها

4- پردازش کلامی مختل

در رویکردهای تربیتی و بازپروری، طبقه‌بندی‌های مختلفی درباره علل و انواع اختلال خواندن صورت گرفته است که این امر حاکی از دقت‌های نظری محققان و پژوهشگران است اگرچه هرقدر اطلاعات درمانگر از دیدگاه‌های گوناگون بیشتر باشد، دانایی بیشتری خواهد داشت اما درمانگر اختلالات یادگیری، بیش از اینکه به ظرافت‌های نظری تئوری‌ها آشنا باشد، باید به توانمندی در درمان و بازپروری مجهز شود. نکته دیگری که برای درمانگر لازم است پرهیز از تشخیص گذاری‌های قالبی است. اگرچه مشکلات یادگیری و ویژگی‌های افراد دارای مشکلات یادگیری مشخص شده است، اما حتماً باید به این نکته توجه داشت که هر کودک موجودی است بی‌همتا و بی‌مانند و مشکل او نیز بی‌همتاست و شیوه درمانش نیز بی‌همتا و بی‌مانند باید باشد.

درمان مشکلات یادگیری کودکان «بی‌قرار – بی‌توجه»

کودکان بی‌قرار – بی‌توجه با اصطلاحات نقص جزیی در کار مغز، آسیب‌دیدگی جزیی مغز، تحریک بیش از حد، فعالیت بیش از حد، ناتوانی یادگیری خاص و... نامیده می‌شوند. متأسفانه غالب والدین و برخی از آموزگاران برای کنترل رفتاری و پیشرفت تحصیلی آنان، به نصیحت، سرزنش، تنبیه، مقایسه و امثال آن روی می‌آورند. این روش‌ها نه تنها به نتیجه نمی‌رسد بلکه آثار و عوارض سوء مانند پرخاشگری، خصومت، عدم اعتماد به نفس را در آنان ایجاد می‌کند. برای درمان مشکلات یادگیری این نوع کودکان باید ابتدا به اصلاح در تغییر رفتار آنان همت گماشت.

البته لازم به یادآوری است که اینگونه کودکان با کودکان معمولی کمی فرق دارند و نباید انتظار داشت رفتارشان تا حد قابل توجهی تحت کنترل درآید. به عنوان مثال انجام تمرین‌هایی برای افزایش میزان توجه آنان مانند نقاشی، خطاطی، ماهیگیری و امثال آن زمان آرام گرفتن آنان را افزایش داده و بر تمرکزشان می‌افزاید.

همچنین در خلال درمان باید برنامه‌های جذاب دیگری که به فعالیت نیاز دارند، از جمله بازی‌های مطلوب تدارک دیده شود. نحوه درس خواندن و مرور کردن درس‌ها و روش‌های مطالعه و یادگیری را باید به این کودکان یاد داد. لازم است برنامه رفتاردرمانی را به والدین کودکان آموخت تا آنان نیز در محیط خانه در تغییر رفتار کودک تأثیر بگذارند.

مقدمات درمان افراد دارای اختلالات خواندن

درمان این اختلال‌ها دارای 12 گام و به شرح زیر است.

گام اول - انگیزه درمانگر: اولین گام عشق درمانگر به انسان‌هاست. اگر درمانگر به درجه‌ای از انسان‌دوستی رسیده باشد که موفقیت مراجعه‌کننده را نوعی تکامل و ارتقای روحی برای خودش بداند، از پشتوانه بزرگی برای موفقیت برخوردار است.

گام دوم - داشتن ارتباط خوب: درمانگر باید با ایجاد رابطه بسیار خوب و با استقبالی گرم، پذیرای فرد دارای اختلال خواندن باشد. جملاتی که درمانگر هنگام ملاقات با آنان می‌گوید، حالت چهره و اندام، لحن و تن صدا و... می‌تواند اضطراب‌های آنان را کاهش دهد.

گام سوم - گوش کردن فعال: درمانگر پس از برقراری ارتباط خوب باید از آنان بخواهد علت مراجعه را بیان کنند. وقتی آنان شروع به صحبت می‌کنند، به خوبی به آنها گوش دهد. گوش دادن فعال فقط با گوش صورت نمی‌گیرد بلکه با تمامی بدن صورت می‌گیرد. گوش کردن خوب، شنیدن درست و کامل همان مطلبی است که گوینده در نظر دارد.

گام چهارم - پرسشنامه والدین و مدرسه: در این مرحله لازم است اطلاعات ضروری را از مراجعه کننده و سیستم خانوادگی او به دست آوریم. پس از تکمیل پرسشنامه والدین، به خاطر کسب اطلاعات از اوضاع و اصول مراجعه‌کننده در مدرسه، لازم است پرسشنامه مناسبی برای معلم دانش‌آموز ارسال کنیم.

گام پنجم - هوشبهر: پس از کسب اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه باید مطمئن شد کودک عقب‌ماندگی ذهنی ندارد. برای کسب این اطمینان می‌توان از آزمون‌های هوشی استاندارد شده استفاده کرد.

گام ششم - انجام کار گروهی: بهتر است درمان مشکلات یادگیری در مراکز راهنمایی و مشاوره متشکل از گروهی از تخصص‌های مختلف صورت گیرد. در این گروه باید روانپزشک، متخصص مغز و اعصاب، متخصص روانسنج، گفتاردرمانگر، شنوایی سنج، بینایی‌سنج، مشاور روانشناس بالینی، مددکار اجتماعی، روانشناس تربیتی و متخصص درمان اختلالات یادگیری حضور داشته باشند و برنامه درمانی با تأیید همه اعضای گروه طراحی شود.

گام هفتم - مصاحبه با درمانجو: درمانگر باید سعی داشته باشد با درمانجو رابطه حسنه‌ای برقرار کند. غالب درمانجویان مختل در یادگیری، ممکن است خودپنداره ضعیفی داشته باشند، یعنی مشکل یادگیری آنان و اظهارنظر‌های نامناسب اطرافیان، عزت نفس‌شان را کاهش داده باشد یا از برچسب خوردن هراس داشته باشند به همین دلیل درمانگر پس از سلام و احوالپرسی صمیمانه و برقراری ارتباط باید سعی کند محاسن و نقاط قدرت و توانمندی‌های درمانجو را بیان کند.

گام هشتم - تعیین متن برای آزمون و سنجش خواندن: برای ارزیابی و سنجش میزان توانایی خواندن و در نتیجه میزان مشکل یادگیری در خواندن باید دو متن از کتاب فارسی دانش‌آموزان تهیه شود. انتخاب متن به میزان درس‌های تدریس شده در پایه‌ای که دانش‌آموز تحصیل می‌کند بستگی دارد.

گام نهم - سنجش و تشخیص: در این مرحله، درمانگر برای تشخیص و طراحی درمان به میزان و معیاری نیاز دارد که چگونگی و کمیت مشکل دانش‌آموز را مشخص کند. در واقع این بخش دقیق‌ترین بخش مربوط به کار درمان است، زیرا طراحی برنامه درمان با عنایت به این تشخیص‌گذاری صورت می‌گیرد.

گام دهم - طراحی برنامه درمان: با تشخیص علل اختلال گام بسیار مهمی برای درمان برداشته شده است. پس از مشخص کردن نوع و میزان مشکلات تعدادی از افراد دارای مشکلات خواندن مشخص می‌شود که آنان یکدست نیستند و برای هر کدام باید برنامه درمانی ویژه‌ای تدارک دید.

گام یازدهم - تهیه امکانات برای درمان: در این مرحله ابزار و شرایط لازم برای درمان فراهم می‌شود. وسایل درمان باید بسیار ساده، ابتدایی و قابل دسترس باشد تا کودک در خانه نیز بتواند از آنها استفاده کند.

گام دوازدهم - ارائه اطلاعات به والدین و کتاب درمانی: پس از طرح برنامه درمانی لازم است وضعیت دانش‌آموز و مشکلات آموزشی که دارد به اطلاع والدینش برسد. از کتاب درمانی نیز می‌توان برای دانش‌آموزان و درمانجویان استفاده کرد.

پس از پیمودن دوازده گام، نوع مشکلات دانش‌آموزان در خواندن مشخص می‌شود و درمانگر دیدگاه روشنی برای درمان به دست می‌آورد. در پایان می‌توان گفت اگر نظام عصبی در طول زندگی کودک مراحل رشد طبیعی خود را طی ‌کند کودک دچار مشکل یادگیری نخواهد بود و چنانچه کودکان مراحل رشد و تشکل عصبی را که بر اثر تعامل بین فرد و جهان خارج است به خوبی طی کنند، در یادگیری دچار مشکل نخواهند شد.

پایگاه اطلاع‌رسانی جوان

زن و شوهرهای جوان بخوانند

نگهداری اولین بچه، خیلی هم سخت نیست

نباید فراموش کرد برای داشتن فرزندانی موفق و خوشبخت گاهی والدین مجبورند بر احساسات خود مسلط شوند و آن را کنترل کنند. جدیت، بر روند تربیت صحیح فرزندان تأثیر شگفت‌آوری دارد.

تمامی زن و شوهرها به‌خصوص آنهایی که اولین تجربه بچه‌دار شدن را می‌گذرانند به خوبی سختی و مشقت نگهداری از نوزاد را درک می‌کنند. بدیهی است حضور کودک به زندگی زن و شوهر رنگ و لذت متفاوتی می‌بخشد با تمام زیبایی‌ها و لذت‌های نگهداری و پرورش کودکان گاه نگرانی‌های والدین برای تربیت صحیح و آموزش به موقع، سبب‌ساز به‌وجود آمدن مسایل و تنش‌هایی در زندگی مشترک می‌شود. تفاوت‌های فرهنگی، خانوادگی و مسایل اقتصادی نیز فشار فراوانی بر زن و مردها وارد می‌کند. برای سهل شدن این روند نیاز به همیاری و همدلی زوجین و خانواده دو طرف است. گاهی فشار نگهداری از فرزند موجب به‌وجود آمدن احساس‌های متفاوت و پریشانی خاطر زن و شوهر جوان و در نهایت این خستگی و پریشانی به طرق مختلف منجر به برون‌ریزی، پرخاشگری، استرس، اضطراب و بدخلقی زوجین نسبت به یکدیگر، یا حتی فرزندشان می‌شود.

در مواقعی نیز پریشانی‌ها موجب می‌شود زوجین یکدیگر را به بی‌مسئولیتی و کم‌کاری محکوم و سرزنش کنند و در نهایت اختلافات و تنش‌های بسیاری در خانواده ایجاد و زوجین روز به روز از یکدیگر دورتر می‌شوند.

کم نیستند زنان و مردانی که بر اثر خستگی ناشی از کارهای روزمره و فعالیت‌های اجتماعی، شغلی و در کنار آن مسئولیت نگهداری از فرزند به دنبال مقصری برای آرام کردن خودشان می‌گردند. با توجه به سخت و طبیعی بودن روند رشد و پرورش کودکان بهتر است زن و مرد برای جلوگیری از هر گونه سوءتفاهم و به‌وجود آمدن اختلاف نظر تدابیری بیندیشند.

تقسیم کار

تقسیم کردن مسئولیت‌ها در زمینه نگهداری فرزند بین زن و مرد، موجب می‌شود تمامی مسئولیت‌ها و حجم کار بر شانه یکی از آنها سنگینی نکند و همین تقسیم کار منجر به همدلی بیشتری بین زن و مرد می‌شود.

کمک گرفتن از اقوام

گاهی کمک خواستن از اقوام درجه یک همانند مادر، خواهر و برادر برای نگهداری چند ساعته کودک کمک بسیاری به زن و شوهر می‌کند و آنها خواهند توانست در کنار یکدیگر به آرامش رسیده و برای ساعاتی فارغ از نگرانی‌های مربوط به فرزندشان به یکدیگر بیندیشند. زمان‌هایی که زوجین بتوانند ساعاتی را دو نفره و فقط در کنار یکدیگر باشند، از نظر روانی قدرت فراوانی کسب کرده و برای ادامه امور روزمره و پذیرش مسئولیت‌ها آماده‌تر می‌شوند.

رسیدن به توافق و تفاهم

گفتگو برای رسیدن به تفاهم در روند پرورش کودک کار والدین را سهل‌تر کرده و هر کدام از آنان به خوبی خواهند دانست هدفشان چه بوده و در این مسیر باید از چه اصولی پیروی کنند. در مورد کودکان کوچکتر رسیدن به توافق بر سر کنترل کودک در شرایط خاص و مشخص کردن این‌که در این شرایط هر کدام از زوجین باید چه تدبیری بیندیشد، تنش‌ها را از بین می‌برد و در شرایط خاص همانند حضور در منزل اقوام و کنترل کودک در اماکن عمومی، رسیدن به توافق از اختلافات زن و شوهرهای جوان جلوگیری می‌کند.

وضع قوانین

وضع کردن قوانینی در خانواده و مشخص ساختن مسئولیت‌های زن و مرد، مانعی جدی در برابر ایجاد هر گونه اختلاف نظر به‌وجود می‌آورد. به غیر از موارد خاص و بحرانی که برای هر خانواده‌ای ممکن است اتفاق بیفتد. طی کردن روند روزمره برنامه‌ریزی‌های مشخص و از پیش تعیین شده مانع بروز بسیاری از اختلافات می‌شود.

ماندن بر سر تعهدات

تنها وضع قوانین، صحبت کردن و برنامه‌ریزی برای داشتن خانواده‌ای آرام و خوشبخت کافی نیست. ماندن بر سر تعهدات نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

حفظ احترام و آرامش

نمی‌توان تمامی امور را پیش‌بینی و برای آن برنامه‌ریزی کرد. در فرایند رشد کودکان زن و مرد به مسایلی برمی‌خورند که فکرش را هم نکرده‌اند و برایشان تازگی دارد. یا حتی آنان را بهت‌زده می‌کند. در این مواقع حفظ آرامش و احترام متقابل بر روند تربیت صحیح فرزند تأثیر زیادی دارد.

کنترل احساسات و جدیت در تربیت

هر پدر و مادری فرزندش را دوست دارد و در هر صورت نباید فراموش کرد برای داشتن فرزندانی موفق و خوشبخت گاهی والدین مجبورند بر احساسات خود مسلط شوند و آن را کنترل کنند. جدیت، بر روند تربیت صحیح فرزندان تأثیر شگفت‌آوری دارد.

پرهیز از تحقیر و سرزنش یکدیگر

نمی‌توان تمامی امور را پیش‌بینی کرد. گاهی وقایع پیش‌بینی نشده و واکنش‌های ناگهانی زن یا مرد نسبت به امور موجب به‌وجود آمدن اختلاف نظر و در نهایت سرزنش یکدیگر می‌شود. نباید فراموش کرد هیچ انسانی کامل نیست و نمی‌توان انتظار داشت یک فرد در تمامی زمان‌ها واکنش‌های مناسب داشته باشد گاهی هیجانات و وقوع اتفاقات غیرمنتظره موجب سردرگمی زوجین می‌شود و در این شرایط باید از تحقیر و سرزنش یکدیگر به‌کلی پرهیز کرد.

فرزندم! خوب بخواب

خوابیدن و بیدار شدن بچه‌های کوچک در نیمه‌های شب، یکی از دغدغه‌های اصلی والدین است. حتی والدین بچه‌هایی که خوب می‌خوابند هم، در مواقعی برای خواب وسط روز یا شب آنان با مشکلاتی روبرو می‌شوند. در واقع 40 درصد بچه‌ها به نوعی از مشکلات خواب رنج می‌برند. متخصصان اشتباهات رایج والدین در رابطه با خواب کودکان را تشخیص داده و با ارایه این مقاله به شما کمک می‌کنند با ایجاد تغییراتی هرچند ساده، روند و محیط خواب آنها را هرچه بهتر کنید:

بچه‌ها را دیر به رختخواب نبرید

بچه‌های امروز نسبت به دوران کودکی والدین خودشان کمتر می‌خوابند، به طوری که کودکان دو ساله یک یا دو نسل پیش، 40 دقیقه بیشتر از کودکان دو ساله امروز می‌خوابیدند و نتیجه، کشمکش‌های وقت خواب، مشکل در خواب میان روز و از خواب بیدار شدن در اواسط شب است.

اگر فرزندتان برنامه خواب منظمی ندارد، یا وقت کاری شما زیاد است و او بیدار می‌ماند تا شما را ببیند و با شما بازی کند، دچار خستگی مفرط می‌شود و در نتیجه سخت‌تر به خواب می‌رود و زودتر هم از خواب بیدار می‌شود.

برای حل این مشکل برنامه خواب (شبانه و میان روز) منظمی داشته باشید و به آن پایبند بمانید. منتظر نشوید تا فرزندتان چشم‌هایش را بمالد، خمیازه بکشد یا گریه کند، او را زودتر بخوابانید حتی 15 تا 20 دقیقه خواب بیشتر می‌تواند بر خلق و خوی او تفاوت چشمگیری بگذارد. مدت خواب مناسب برای بچه ها 10 تا 12 ساعت است، زمان بیدار شدن کودک را در نظر گرفته و متناسب با آن، کودک را بخوابانید.

کودک را تکان بدهید، نخوابانید

اگر بچه مرتب با نوعی حرکت، چه در ماشین یا کالسکه و غیره بخوابد، به دلیل حرکت، خوابی عمیق نخواهند داشت.

استفاده از نوعی حرکت یا تکان دادن بچه‌ها برای آرام کردن کودک ناآرام اشکالی ندارد، اما باید همین که به خواب رفت، حرکت را قطع کنید تا کیفیت خواب بهینه باشد.

محرک‌ها را دور کنید

وجود اسباب‌بازی‌های زیاد در تختخواب یا آنچه که حواس کودکان را پرت می‌کند، خواب را از آنها می‌گیرد. علاوه بر این، روشنایی و نور زیاد و رنگارنگ هم خواب کودکان را مختل می‌کند.

برای زیاد کردن خواب کودکان، نوزادان و کودکان نوپا را که هنوز احساس ترس در آنها به‌وجود نیامده، در اتاقی بخوابانید که سوسوی نور در آن وجود داشته باشد. اگر برای روشنایی اعداد یک تا 10، از زیاد به کم در نظر بگیریم، نور اتاق نوزاد را 8 یا 9 قرار بدهید تا بهتر بخوابد. برای بچه‌های بزرگتر چراغ خوابی با نور ملایم انتخاب کنید، اما موقع خواب، تفریحات را از یاد ببرید. علاوه بر این، قبل از آن‌که تلویزیون یا کامپیوتر در اتاق کودک قرار بدهید خوب فکر کنید تا هر شب با او در این رابطه به مجادله نپردازید. بچه‌ها اگر با برنامه‌های مورد علاقه‌شان به خواب بروند، نیم ساعت یا بیشتر از وقت خوابشان را از دست می‌دهند و این امر بر خلق و خو و رفتارشان در طول روز تأثیر می‌گذارد.

برای خوابیدن برنامه داشته باشید

شاید فکر کنید داشتن یک برنامه مستمر از جمله حمام کردن، کتاب خواندن یا لالایی گفتن برای بچه‌ها ضرورتی ندارد، اما در نظر گرفتن یک سری فعالیت‌های آرامش‌بخش و خوشایند که منتهی به خاموش شدن چراغ‌ها بشود، اهمیت ویژه‌ای دارد. چون بچه‌ها را برای خواب آماده می‌کند. نباید انتظار داشت بچه‌ها از یک روز پرمشغله به یکباره بخوابند. بعضی از والدین با بزرگتر شدن بچه‌ها برنامه پیش از خواب را کنار می‌گذارند، اما هرکسی از جمله بزرگترها با داشتن برنامه برای خواب، آرامش بیشتری می‌یابد. مطالعات مشخص ساخته دانش‌آموزانی که برای خواب برنامه ندارند، به اندازه نیازشان نمی‌خوابند.

چارچوب تعیین کنید

بعضی اوقات والدین خودشان بچه‌ها را به رختخوابشان راه می‌دهند و در عین حال نمی‌خواهند آنها در رختخوابشان بمانند. وقتی کودک در نیمه‌های شب از خواب بیدار شده و نزد والدینش می‌رود، او را دوباره به اتاقش می‌برند و بار دوم وقتی ساعت سه نیمه شب پیش آنها می‌رود به او اجازه می‌دهند تا کنارشان بخوابد. این رفتار به کودک می‌آموزد که پشتکار بیشتری به خرج بدهد تا بالاخره به آنچه که می‌خواهد دست بیابد.

هیچ‌وقت برای تعیین چارچوب‌ها دیر نیست. اگر فرزندتان بیمار است یا از صدای رعد و برق می‌ترسد، در کنارش بمانید یا در اتاقش روی زمین بخوابید تا احساس آرامش کند، اما همین که فرزندتان به خواب رفت یا توفان فروکش کرد، به روند همیشگی برگردید. کودکی که در کنار پدر و مادرش خوابیده، اوایل مخالفت خواهد کرد و باید چند روز صبر کنید تا او آرامش بیشتری بیابد. به این منظور در اتاقش بمانید تا او بخوابد، سپس آنجا را ترک کنید.

بچه‌ها را زود به تختخواب منتقل نکنید

وقتی بچه‌ها به دو سالگی می‌رسند، والدین برایشان تختخواب بزرگتری تهیه می‌کنند.  با این تعویض، بچه‌ها شب‌ها پس از خاموش شدن چراغ‌ها از خواب برمی‌خیزند. چون قبل از سه سالگی آمادگی ندارند گهواره‌شان را ترک کنند.  آنها فاقد رشد شناختی و کنترل نفس هستند که در محدوده تخیلی تختخواب باقی بمانند.

وقتی کودکی به سه سالگی می‌رسد، زمان آن است که برایش تختخواب بزرگتری تهیه شود. اگر او در این سن آمادگی ماندن در تختخوابش را ندارد، وقت بیشتری در اختیارش بگذارید. برگشتن به گهواره شکست نیست، چون هیچ اشکالی در بازگشت به گذشته وجود ندارد و او بالاخره، با تختخواب جدیدش کنار می‌آید و شاید خودش آن را از شما بخواهد.

کتاب خواندن را از دوره شیرخوارگی شروع کنید

مهم نیست به چه زبانی صحبت می‌کنید یا درآمدتان چقدر است هیچ‌وقت خواندن برای کودکان زود نیست.

با توجه به تحقیقات جدید محققان دریافتند که کودکان خانواده‌های کم‌درآمد درک مطلب و دریافت ذهنی بهتری دارند. این در صورتی است که مادرانشان زود کتاب خواندن را برایشان شروع کنند. تحقیقات زیادی ثابت کرده که کتاب خواندن والدین برای فرزندان اثر مطلوبی در پیشرفتشان در یادگیری زبان دارد.

محققان در تحقیقات جدید گفتند که افراد کمی به تأثیر خواندن برای کودکان زیر سه سال به‌خصوص در خانواده‌های کم‌درآمد توجه می‌کنند. این دوره زمانی در توسعه زبانی که در آینده احتیاج دارند و موفقیت خواندن آنها در آینده اثر بسیاری دارد. این تحقیقات نشان می‌دهد خواندن برای کودکان در سنین خیلی زود ارتباط مستقیم با پیشرفت آنها در زبان و عادات مطالعه در آینده دارد. محقق هلن ریکز استاد دانشگاه نبراسکا لینکلن در تحقیقات خود گفته است که خواندن برای کودکان باید خیلی زودتر از آن چیزی که تصور می‌شود شروع شود.

در مطالعات انجام شده نگاهی بر اثر خواندن والدین برای کودکان در 2500 خانواده صورت گرفته است. محققان اثر خواندن را بر روی کودکان 14 و 24 و 36 ماهه بررسی کردند. نیمی از مادران در این تحقیق گفتند برای کودکانشان روزانه کتاب می‌خوانند و بیشتر آنها مادرانی بودند که برای کودکان دو تا سه ساله این کار را شروع کرده‌اند. عده کمی  از مادران در حدود 14 ماهگی خواندن را برای فرزندان آغاز نمودند. این نشان می‌دهد که مردم چندان عقیده‌ای به اثر خواندن در شیرخوارگی ندارند در صورتی‌که تحقیقات نشان داده است که خواندن را باید در سنین کم برای کودک شروع کرد تا در آینده به مطالعه عادت کند.

                                          ستاره حمیدی

                                      کارشناس روانشناسی کودکان