ستاره حمیدی - روان درمانگر پویشی

ستاره حمیدی - روان درمانگر پویشی

درمانگر اختلالات اضطرابی - افسردگی - وسواس و..... http://setareh-hamidi.ir/
ستاره حمیدی - روان درمانگر پویشی

ستاره حمیدی - روان درمانگر پویشی

درمانگر اختلالات اضطرابی - افسردگی - وسواس و..... http://setareh-hamidi.ir/

تکنیک جدول تربیتی کودکان

تکنیک جدول تربیتی کودکان



والدین خوب به مادران و پدرانی گفته نمی شود که تمامی نیازهای فرزندانشان را برآورده نمایند

ستاره حمیدی؛ کارشناس ارشد روانشناسی

 

بی‌شک همه والدین خواستار تربیت و آموزش مناسب فرزندانشان هستند و دستیابی به این هدف از اولویت‌‌های زندگی مادران و پدران می باشد. آنان به خوبی می دانند تربیت صحیح، آینده فرزندانشان را تحت تاثیر قرار خواهد داد، در دنیای مدرن حجم اطلاعات وارده مناسب و نامناسب از طریق رسانه‌‌های مجازی و غیر مجازی کنترل والدین را بر فرزندان کمتر نموده و آزادی عمل بیشتری به کودکان می‌‌دهد. در کنار تمامی دغدغه‌‌های والدین یکی از مواردی که سبب تنش بین والدین و کودکان می‌‌شود عدم فرمانبردای و بی نظمی کودکان است.

 از بدو تولد نوزاد دنیا بر نیازهای وی می‌‌چرخد می‌‌آموزد که چگونه با توجه به ناتوانی‌‌هایی که دارد توجه والدین را جلب کرده و به خواسته‌‌های خود دست یابد نیازی که ذاتی و وابسته به بقاء نوزاد است. با افزایش سن، کودک باید بیاموزد دیگر آن نوزاد ناتوان نیست که نیازهایش بصورت نامحدود توسط والدین برطرف گردد و باید برای دستیابی به خواسته‌‌هایش تلاش کند و مسئولیت اعمال خود را بر عهده گیرد.

والدین خوب به مادران و پدرانی گفته نمی شود که تمامی نیازهای فرزندانشان را برآورده نمایند والد خوب کسی است که می‌‌داند چه زمانی فرزندش را ناکام کرده و به او بیاموزد در دنیایی زندگی می‌‌کند که باید با ناکامی‌‌ها سازگارانه مواجه شود. والدین باید به کودک خود بیاموزند که برای دستیابی به خواست‌‌هایش باید بهایی بپردازد تا به آنچه که شایسته اش هستند دست یابد بدین منظور روانشناسان راهکارها و تکنیک‌‌های متفاوتی را به والدین عرضه می‌‌کنند.

یکی از این تکنیک‌‌ها که می‌‌تواند کودکان را مسئول و سازگار با محیط پرورش کند تکنیک ژتون دهی و یا تشویق است که نام‌‌های متفاوتی برای آن در نظر گرفته می‌‌شود می‌‌توان آن را تکنیک جدول ستاره‌‌ها و یا نشانه‌‌ها نیز نامید. جدول مذکور سبب فرمانبری بیشتر کودکان از والدین شده و به آنان قانونمندی و مسئولیت پذیری را می‌‌آموزد در ضمن یاد می‌‌گیرند که چگونه با تلاش خود به خواسته‌‌هایشان دست یابند. این جدول قوانینی دارد که باید توسط والدین رعایت شود.

نحوه تهیه جدول ستاره‌‌ها یا نشانه‌‌ها 

ابتدا یک دفتر و یا یک مقوا به صورت ردیف‌بندی شود و در هر ردیف تمامی خواسته‌‌های والدین از کودک به ترتیب ذکر شود. باید خواسته‌‌های کودک به صورت شفاف و جزئی نوشته شود، نباید فراموش شود خواسته‌‌های کودکان نیز باید مد نظر قرار گیرد. در ابتدا تمام خواست‌‌های کودک حذف شده و دریافت آن منوط به گرفتن امتیاز ‌باشد حتی در موارد بسیار جزئی. والدین قراردادی با کودک می‌بندند که در ازای دریافت تعداد معینی از ستاره‌‌ها یکی از خواست‌های کودک مرتفع می‌شود.

باید کودکان برای رسیدن به خواست‌‌هایشان تلاش کنند تا ستاره بدست آوردند به عنوان مثال با بدست آوردن 5 ستاره کودک می‌‌تواند برنامه مورد علاقه خود را ببیند و با دوستان خود بازی کند. باید قوانین شفاف و جزئی باشد به عنوان مثال به کودک گفته نشود «اگر مرتب باشی یک ستاره می‌‌گیری» باید به وی گفته شود «اگر هر روز صبح تخت خود را مرتب کنی و اسباب بازی‌‌هایت را جمع کنی یک ستاره می‌گیری» دقت شود تعداد خواسته‌‌های ذکر شده در یک قانون نسبت به سن کودکان کاهش یابد به کودک سه ساله فقط یک قانون در جمله گنجانده شود همانند «اگر هر روز اسباب بازی‌‌هایت را جمع کنی هر روز یک ستاره می‌‌گیری و اگرتعداد ستاره‌‌ها به 5 عدد برسد می‌‌توانی برنامه مورد علاقه‌ات را ببینی» با این روند کودک با انجام هر عمل و رفتار در جدول یک ستاره می‌‌گیرد. مواردی که باید در این حین والدین مد نظر قرار دهند بدین شرح است:

برای انجام ندادن رفتارهای منفی پاداش تعیین نشود به عنوان مثال به جای " اگر حرف بد نزنی یک ستاره می‌‌گیری "بلکه گفته شود " به دلیل اینکه امروز بسیار مودب بودی یک ستاره خواهی گرفت".

ژتون دهی با رشوه دادن یکی نشود با اگر و اما همراه نباشد به عنوان مثال  به جای"اگر پسر خوبی باشی برایت اسباب بازی می‌خرم" بهتر است اینگونه ذکر شود " شما اسباب بازی دوست داری و برای بدست آوردن آن باید 3 عدد ستاره داشته باشی و برای بدست آوردن سه ستاره باید از قوانین ( قوانین جزئی) پیروی کنی".

هنگامی که به کودک ستاره داده می‌‌شود باید با شور وشوق انجام پذیرد به عنوان مثال با خوشحالی و خنده به کودک گفته شود " شما امروز رختخواب خود را مرتب کرده ای و برای همین یک ستاره دریافت می‌‌کنی بیا با هم برویم و یک ستاره یا برچسب برداریم و آن را در جدول با کمک هم بچسبانیم " با این ترفند کودک توجه بیشتری به جدول نشان می‌دهد و تلاش بیشتری برای بدست آوردن ژتون می‌کند و تلاش می‌کند خواسته‌‌های والدین را انجام دهد تا به خواسته‌‌های خود برسد.

 یکی از موارد بسیار مهمی که والدین باید مد نظر قرار دهند این است که حق ندارند پاداشی که به کودک داده‌اند را پس بگیرند و از همه مهم‌تر اینکه  بر تعهدات‌شان پایبند باشند، عدم تعهد والدین سبب بی‌اعتمادی کودک به دنیای بیرون می‌‌شود او یاد خواهد گرفت که نمی‌تواند به نزدیکترین و امن‌ترین شخص زندگی اش اعتماد کند و دنیای بیرون را نا‌امن خواهد دید.


ماهنامه کودک اردیبهشت 1395