تقویت ادراک دیداری

ادراک دیداری:

ادراک بینایی شامل پنج زمینه است،که آزمون بینایی فراستینگ شامل تمرینهایی جهت تقویت واصلاح این زمینه هاست.این زمینه ها عبارتند از:

الف) توانایی هماهنگی حرکتی وچشمی

 ب)تشخیص شکل وزمینه

 ج)درک ثبات شکل

 د)ادراک فضایی 

ه)ادراک جزءوکل(تکمیل دیداری)

- جهت تقویت هماهنگی چشم ودست ازتمرینایی استفاده می شود که توانایی ترکیب وهماهنگ سازی حرکات بدنی ومهارت بینایی سنجیده وتقویت میشوددرآزمون بینای فراستیک تمرینهایی آمده که فاصله بین دو شئ به وسیله دو خط موازی مشخص شده ودانش آموز باید دوشئ انتهایی این دو خط موازی رابه هم متصل کند.به تدریج این دوخط موازی به هم نزدیکتر شده ودرنهایت دانش آموزخودش بین دوشئ خطی رسم می کند.

-درمورد ادراک شکل اززمینه نیز توانایی کودک درتشخیص تصاویراززمینه ارزیابی وتقویت می شود.همچنین توانایی کشف اشکال پنهان نیز سنجیده می شود.

- ثبات شکل بدان معنی است که شئ درهر حالتی همان شئ است.درآزمون فراستیک نیز تصاویری آمده است که دانش آموز را به این حقیقت برساند.کسب این مهارت دانش آموزراقادر می سازدکه بفهمدهر شکل صرف نظر ازاندازه،وضعیت،جنس،کوچکی یا بزرگی آن همان شکل است.درمورد کلمات نیز دانش آموزاین حقیقت را درمی یابد که کلمه چه بزرگ وچه کوچک ،چه چاپی وغیر چاپی و....همان کلمه است.

-ادراک فضایی:بطورخلاصه دانش آموزبااستفاده ازتمرینهای مختلف توانایی تعریف وضعیت خود رانسبت به اشیاء پیدا می کند.کودک در می یابد که شکلی رابه صورت وارونه یادرجهت مخالف نیزبه خوبی تمیزدهد.کودک در تشخیص نمادهای کلامی مخالف مانندb وd همچنین،محل نقاط حروف (درزبان فارسی) مانند"ب"و"ت"مهارت به دست می آورد.

- درمورد ادراک جزءازکل نیز کودک قادر به بازشناسی اشیاءونقص دراشکال وکلمات می شود.

تمرینهای زیادی جهت ترمیم واصلاح کودک باضعف ادراک دیداری ذکر شده است،که نمی توان آن رابه زمینه خاصی مربوط دانست.لازم به ذکراست که زمینه های ذکر شده باهم همپوشی دارندبه همین دلیل تمرینها جداسازی نشده است.

1-درکارتی که اشکال هندسی گوناگونی داردازکودک می خواهیم که دور شکل هندسی خاصی راخط بکشد(آزمون شماره دوفراستیک) 

2-ازکارتهایی استفاده می کنیم که حروف الفبارادرجهات مختلف نوشته وازدانش آموزمی خواهیم حروف رابرای ما پیدا کند.

3-ازدانش آموزمی خواهیم شکل خاصی رادرزمینه ای مانند نقاشی درهم پیداکند.

4-ازکودک می خواهیم که دور حروف خاصی را دریک صفحه کتاب یابرگه روزنامه خط بکشد.

5-کودک درکارتهایی که واژه هارابصورت سایه دار وناقص نوشته واژه هارابازشناسی کند.

6-کودک شکل های مختلف هندسی راکه بخشی ازآن رسم نشده راکامل کند.

7-کودک طرح حیوانات را که یکی ازاندامهای آن حذف شده تکمیل کند.

8-کودک حروف ناقصی راکه درکارتها نوشته شده کامل کند.

9-کودک اشکال هندسی راکه بصورت نقطه چین نوشته شده کامل کند.

10-کارتهایی را که حروف الفبا درجهات مختلف نوشته به دانش آموزنشان داده وازوی می خواهیم بدون چرخاندن کارت،یکی ازحروفی که ماتعیین می کنیم راشناسایی یادور آن خط بکشد.

11-نقاشی یا طرحهایی راکه درآنها تصاویرپنهان وجود داردبه دانش آموزداده وازوی می خواهیم تصویر مورد نظر راپیدا کند.

12-کارتهایی مقوایی که حروف رابه صورت درهم نوشته دراختیار کودک قرارداده ازوی می خواهیم دورحروف خاصی راخط بکشد.

13-تمرین تن آگاهی : ازکودک می خواهیم اندامی راکه نام می بریم نشان دهد.

14- آدمکی که اعضای آن جداازهم هستندوبه وسیله دکمه به هم متصل شده اند رابه کودک نشان داده،پس ازحرکت دادن دست،گردن وسایر اندامهایش آدمک ازدانش آموزمی خواهیم حرکات راتقلید کند.

15-مربی روبروی دانش آموزایستاده حرکاتی راانجام می دهدودانش آموزتقلید می کند.

16-ازدانش آموزمی خواهیم که نقاطی راکه به اشکال گوناگون به هم متصل شده انددرپایین صفحه رسم نماید.(آزمون فراستیک)

17-ازتمرینهایی استفاده می کنیم که دانش آموزبامفهوم چپ وراست، بالاوپایین،زیرورو و...آشناشود.

18-ازآزمونهای فراستیک که دانش آموزشکلی متفاوت رادراشکال شبیه به هم پیدا می کنداستفاده می کنیم.

19-شکلهاوتصاویری ازاشیاءگرد،چهارگوش،سه گوش و...ازروزنامه درآورده به کودک نشان می دهیم سپس ازوی می خواهیم اشیاءووسایل هم شکل باآن طرحها رابیابدونشان دهد.

20-استفاده ازپازل

21-ازکودک می خواهیم اشکال هندسی مختلف بارنگهای مختلف که دراختیارکودک قرارداده رابرحسب رنگ یاشکل طبقه بندی کند.

22-می توانیم جهت درک بهتر دانش آموزهنگام نوشتن کلمات شکل آن رابه وی نشان دهیم.

                                          نوروساینس و علوم شناختی

تقویت حافظه دیداری

تمرینهای زیربرای تقویت حافظه دیداری بسیارمفید می باشد:

- به کودک اجازه دهیدکه کلمه ای راباصدای بلند تکرارکندوسپس شمامی توانیدشکل کلمه رابصورت یک طرح برجسته ترسیم نمایید. - ازکارتهای نوری که حروف تصاویر برروی آنها حک شده است استفاده کنید.بانزدیک کردن این کارتهای رنگی توجه کودک رابه تصاویر ریزوکوچک جلب نمایید.پس ازمشاهده ازاوبخواهیفدتا شرح دهدکه چه چیزهایی راروی کارت نوری دیده است. - ازکودکان درخواست کنید که به طرف پنجره کلاس رفته،محیط خارج را مشاهده کندونام سه شئ را که در بیرون موجود است برای آموزگار بازگوکنند سپس آموزگارسه شئ مزبور راروی تخته ترسیم کرده از کودکان درخواست می نماید که آنها رارنگ آمیزی کنند. - تصاویرازاشیاء،حروف شماره هاراتهیه کرده،تعدادی ازآنها رادر جلوی کودک قراردهید تاوی آنها را خوب مشاهده کند.سپس ازوی بخواهید تاروی خود رابرگرداندویاچشمان خودراببندد.شما می توانید یک تغییر کوچک درجای تصاویرصورت دهیدوازکودک بخواهیدحدس بزند شما چه تغییری رابه وجود آورده اید.درمرحله بعد شما می توانید یک شکل خاص را به کودک نشان داده سپس او را ترغیب نمایید که تصویرآن شکل رادربین تصاویر مختلفی بیابد. - دربازی به خاطر آوردن شماره یک تلفن که معلم تکرارکرده است وآن رامی نویسد،کودک نیز می تواند آن راتکرارکند وازروی نوشته معلم کپی کند. - به کودک فرصت دهید که خطوطی را ازبالا به پایین وبالعکس رسم نماید.آموزگارمی تواند باحمایت کودک درزمینه ترسیم خطوط به هماهنگی حس لامسه وبینایی وی کمک نماید. - یک طرح هندسی چهارگوش رابه کودک نشان داده;آن رادربین حروف وکلمات واعداد جاسازی نمکایید تاکودک آن راپیدا کند. - تعداداشیاءرادرسبدبه کودک نشان دهیدوسپس بابستن چشمان کودک(بایک نوار)ازوی بخواهید تاهرشئ راکه شمانام می بریدبالمس کردن، ازسبد بیرون بیاورد. - یک مقوای باریک راکه قسمت بندی شده است درجلوی کودک قرار دهید وسپس تعدادی ماشین اسباب بازی در اختیار وی قرار داده،ازکودک بخواهید که روی مقوای باریک،ماشینها راحرکت دهد. - بازی بریدن حروف وچسباندن آن به یکدیگر:به کودک کلمه گل رانشان دهیدبعدباقیچی آن راازهم جداکرده بعد به هم بچسبانید.آنگاه کودک باید این فعالیت راازشماتقلیدکند. - اشیایی راتهیه کرده ویکی یکی به او نشان دهیدوسپس پشت سرتان مخفی کنیدوبخواهید بلافاصله نام اشیای مخفی شده را بگوید. - کودک رابا رنگهای مختلف آشنا کنید.اول رنگهای اصلی بعد رنگهای فرعی،برای این منظور می توانیدازمهره های پلاستیکی،جعبه مدادرنگی وامثال آن استفاده کرد. - ابتدا چند سیم فلزی نازک باطولهای مختلف تهیه کنید،مثلا یک سیم به طول3 سانتی متر،دوسیم به طول5 سانتی متر،ویک سیم به طول 6 سانتی متر،حالا - سیمها راروی هم بریزیدوازاوبخواهید بلندترین سیم ،کوتاهترین سیم وسیمهایی که طولشان مساوی است راپیداکند.سپس دو سیم مساوی را به شکل زیر کنار هم قرار دهید وازکودک سوال کنیداگرهرکدام ازاین خطها یک جاده باشد،مابخواهیم ازآن عبور کنیم کدام جاده کوتاهتر وکدام بلندتر است؟وقتی کودک جواب صحیح داد،سیم ها رابه شکل زیر قراردهیدوهمان سوال راتکرارکنید. این آزمایشهاراآنقدرادامه دهیدتااومتوجه شودکه جابجایی سیم ها ونحوه قرارگرفتن آنهادرطول آنهاتاثیری ندارد.درمرحله بعدچندسیم باطول مساوی تهیه وبه شکل زیرکنارهم قراردهیدوبازهم سوال ها راتکرار نمایید. اگر کودک پاسخ صحیح دادسیم ها رامانند شکل زیرقراردهید وبازهم سوال کنید. مشابه این آزمایش ها را آنقدرانجام دهیدتاکودک این نکته راکشف کندکه تغییرجهت سیم ها تاثیری درطول آنها نمی گذارد.درصورت شنیدن پاسخ صحیح از کودک،دوسیم باطولهای مساوی راانتخاب کرده ودرمقابل چشمان اویکی ازسیم هارابصورت مارپیچ خم کنیدودرکنارسیم دیگرقراردهید وازاوسوال کنیدکدام یک ازاین دوسیم بلندتر است؟ - ازتمرین 1 صفحه 48تاآخرتمرین11صفحه58-ازتمرین13صفحه59تاآخرتمرین14 صفحه60(کتاب اختلالات دیکته نویسی، دکترتبریزی) رای اینکه تمرینهای گفته شده تاثیربسیارزیادی درحل مشکل دانش آموزداشته باشند،بایدبرای وی ایجاد انگیزه نمودتابارغبت به تمرینهای بیشتری بپردازد.درواقع همان حافظه طوطی واراست که به حافظه کوتاه مدت،سپس میان مدت وبعدبه بلندمدت تبدیل می شود.بسیاری ازاوقات اتفاق می افتد که حافظه دیداری تقویت می شود،اما بازهم دانش آموزمرتکب اشتباهاتی می شود که به ضعف حافظه دیداری یاکم دقتی نسبت داده می شود.درحالی که ممکن است وی درادراک دیداری دچارمشکل باشد.

"کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی"

انجمن روانشناسی بالینی ایران با همکاری کارگروه روانشناسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می کند "کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی" سخنران: دکتر عبداله امیدی زمان: 5 شنبه 7 دی ساعت 10:30 تا 12  خ کریمخان، خ نجات الهی (ویلا)، نبش خ ورشو، خانه اندیشمندان علوم انسانی

درمان ناتوای یادگیری - تقویت حافظه شنیداری

راهبردهای درمانی دانش آموزان با ناتوانایی یادگیری

حافظه شنیداری :

تمرینهای زیربرای تقویت حافظه شنیداری بسیارمفید می باشد:
1- سه کلمه برای کودک بیان کنیدوازوی بخواهید پس ازاینکه هرسه کلمه راگفتید،آنها رابازگوکند.سپس چهار کلمه وبه همین ترتیب پیش برویدتامطابق رشد سنی وطبیعی خویش ازحافظه شنوایی برخوردار شود.
2- یک جمله برای کودک بگو.یید واز او بخواهیدآن راتکرار کند.سپس دو جمله بگویید تا آنها را تکرار کندوبه همین ترتیب پیش برویدتاتوانایی وی به حد هنجار وطبیعی برسد.
3- تمرینات 1و2 راانجام دهید،امااین بار دانش آموز ترتیب گفتن کلمات راهم حتما رعایت کند.دراین صورت توانایی توالی شنوایی اونیز تقویت خواهد شد.
4- چند دانش آموز راکنار هم بنشانیدواز آنها بخواهید این بازی راترتیب دهند.نفراول یک کلمه بگوید،نفردوم همان کلمه را تکراروکلمه دیگری که مناسب است به آن اضافه کند،نفرسوم دوکلمه قبلی رابگویدوکلمه دیگری راکه مناسب است به آن اضافه کندوبه همین ترتیب پیش رود.
به عنوان مثال نفراول: من،نفردوم: من در،نفرسوم :من درحیاط....
5-همان بازی راترتیب دهیداما این باربه جای استفاده ازیک کلمه ،دانش آموزان ازیک جمله استفاده کنند.
به عنوان مثال نفراول:من درحیاط مدرسه بازی کردم. نفردوم:من درحیاط مدرسه بازی کردم وبعد به کلاس رفتم. نفر سوم:.....
6- به کودک چند دستور بدهید واز وی بخواهید آن دستورات را به ترتیب اجرا کند.این تمرین علاوه برحافظه شنوایی،توانایی(حرکتی-شنوایی) ونیز(توالی شنیداری )رابا هم تقویت می کند.
7-یک کلمه بیان کنید وپس از 30ثانیه ازاوبخواهید آن راتکرارکند. درتمرینهای بعدپس ازگذشت چند ثانیه ازاوبخواهیدکه نام شئ مخفی شده رابگوید.این تمرین را آنقدر ادامه دهید تابتواند درحدود 30 ثانیه شئ رادرحافظه کوتاه مدت خویش نگه دارد.
8-ابتدا برای او قصه های بسیار کوتاه بگوییدسپس داستانهای بلندتر بگوییدوبعدازاوبخواهید قصه های شما راتقلید کند وسرانجام خودش قصه بسازد.
9-ازاوبخواهید اشیای پیرامونش را نشان داده ونام ببرد.
10-کودک رایاری دهید تاتعدادی عدد یا لغات ساده را به خاطر بسپارد.
11-یادگیری لالایی ها،اشعار،مثل ها،.....
12-به کودکان دستورالعملهایی بدهید که قبل از اجرا آن را باخودتکرارکنند.
13-تعدادی حروف بی معنا رابرای کودکان تکرار نمایید تاآن رابه حافظه خودبسپارند.مثل حروف بابابابا ،ساساساسا،نانانانا...
14-کودکانت راتشویق کنید که با چشمان بسته به مترادفهای شنوایی گوش دهند،مثل بادوشاد
15-دستورالعملهایی که شامل مراحل متعدد است به کودکان عرضه نمایید.
16-کودکان راتشویق کنید که شماره تلفن بعضی ازموسسات خدماتی،مثل آتش نشانی وساعت گویا رایاد بگیرندوبه خاطر بسپارند.
17-تعدادی ازکلمات را برای کودکان با آهنگی خاص بخوانیدوازآنها بخواهید هرکلمه شنیده شده رابگویند.
18-ازدستورالعملهای شفاهی استفاده بکنید،به این ترتیب که پرتقالها راروی میز بگذار،سیب هارازیر میزبگذارومکعب های زرد را بالای میز بگذار.
19-یک برنامه تلویزیونی را انتخاب کرده،اجازه دهید که کودک آن رامشاهده کند.سپس ازاوسوال نمایید که صفحه تلویزیون چه تصویری را نشان می دهد.

درمان وارونه نویسی و قرینه نویسی

 

برخی از کودکان به هنگام نوشتن دیکته واژه ها را صحیح اما وارونه یا قرینه ( آیینه نویسی ) می نویسند .

اگر وارونه نویسی و قرینه نویسی در سنین قبل از دبستان اتفاق افتاده باشد و حتی در کلاس اول دبستان ، چنانچه زیاد و پی در پی تکرار نشود امری طبیعی است . اما اگر با گذشت چند ماه از سال تحصیلی ، حتی در مورد واژه هایی که دانش آموز در ابتدای سال فرا گرفته است رخ دهد نیاز به ترمیم و درمان دارد . برای درمان این مشکل ، اقدامات زیر را می توان انجام داد :



1 – تن آگاهی : دانش آموز باید بتواند اندام هایش را بشناسد . به این منظور از او می خواهیم هر اندامی را که نام می بریم نشان دهد و یا برعکس اندام هایی را که نشان می دهیم نام ببرد .



2 – عروسک را که دست ها و پا هایش قابلیت حرکت داشته باشد را تهیه می کنیم . اندام های او را یک به یک به چپ و راست و بالا و پایین حرکت می دهیم و از کودک می خواهیم همان حرکت ها را تقلید کند .

با انجام این بازی کودک مفهوم قرینه را تشخیص داده و قادر خواهد بود بین واژه ای که خوانده است و واژه ای که وارونه و یا قرینه آن است ، تمیز قائل شود .



3 – مربی می تواند روبروی کودک بایستد و هر کدام از اندام هایش را حرکت دهد و کودک همان حرکت ها را تکرار کند . بدیهی است که در این تمرین و تمرین شماره 2 اگر بخشهایی از طرف چپ بدن مربی حرکت کند ( یعنی به عنوان مثال پای چپ مربی ) ، دانش آموز باید پای راستش را بلند کند ، یعنی پایی را که روبروی پای چپ مربی قرار دارد .



4 – مربی می تواند از تصاویر گزینه 1 تا 8 آزمون پنجم فراستیگ استفاده کند :