ذهنآگاهی، حالتی از بودن در لحظه است. وقتی با ذهنی آگاه زندگی میکنیم، میکوشیم تا در گذر زمان، نسبت به تک تک لحظات و اتفاقات آن آگاه باشیم. حضور ذهن داشتن، نیازی به جای خلوت، موسیقی و راهنما ندارد. برای بعضی افراد، حتی به تمرین هم نیازی نیست.
دکتر جان کابات زین، متخصص در مبحث ذهنآگاهی است. او میگوید : « ذهن آگاهی، تلاشی تعمدی برای توجه داشتن به لحظه حال، بدون قصد و قضاوت است؛ تا آشکار شدن لحظه به لحظه چنین تجربهای را شاهد باشیم. »
پس ذهنآگاهی، لازمه مدیتیشن است؛ ولی برعکسِ آن، الزاما درست نیست. اهمیتی ندارد در کدام یک از این دو « بهتر » هستید، به هر حال آنها مزایای خودشان را دارند؛ ازجمله : بهبود روابط اجتماعی، کاهش اضطراب و افسردگی و واکنش بهتر در برابر فشارهای روانی
آیا تا به حال مکث کرده اید تا نفس بکشید ؟ حس کنید ؟
یا تا خودتان را همان طور که هستید ببینید ؟
میدانید چیست؟
وقتی کار به اینجا میرسد، هر جا که بروی مقصد همانجاست. هر چه که انجام دهی، همان چیزی بوده که نهایتاً باید انجام میدادی. به هر چه که هماکنون فکر میکنی، همان چیزی است که در ذهنت بوده. هرچه تا کنون برایت رخ داده، دیگر رخ داده است. مسئلة مهم این است که چطور میخواهی با آن برخورد کنی؟ به عبارت دیگر «حالا چه کار باید کرد؟»
خوشتان بیاید یا نه، این لحظه همان چیزی است که باید واقعاً رویش کار کنیم. با این حال همة ما خیلی راحت طوری زندگی میکنیم که انگار برای لحظهای فراموش میکنیم که اینجا هستیم، همانجا که پیش از این بودهایم، و در وضعیتی هستیم که در آن قرار داریم. در هر لحظه خود را در دو راهی اینجا و اکنون گرفتار میبینیم. اما زمانی که ابرهای فراموشی بر فراز آنجا که هماکنون حضور داریم می آید، در همان لحظه گم میشویم. «حالا چه کار باید کرد؟»
در برابر دنیای سرشار از تغییر و تحول که هر لحظه کودک با محرک های محیطی خوشایند و ناخوشایندی روبرو می شود فرزندان ما نیاز به ابزاری دارند تا در برابر این تنش ها و محرک ها و هیجانات مثبت و منفی از خود و سلامت روان خود مراقبت کنند . استرس درد نیای امروز متاسفانه بخشی جداناپذیر از انسان ها شده است ، برخی از والدین بیان می کنند که چرا باید کودکمان اضطراب و استرس داشته باشد با توجه به اینکه در رفاه کامل زندگی می کند فارغ از اینکه کودکان نیز با توجه به تغییر نحوه آموزش وگستردگی اطلاعاتی که به آنها داده می شود اعم از فشارهای مدرسه ، درس خواندن های پیاپی ، رقابت زیاد بین همکلاسی ها ، تقاضای والدین برای بهترین بودن ، کلاس های فشرده و تقویتی و ..... بازیهای خشن کامپیوتری و ....... همه و همه سبب می شود دنیای کودکان شان به استرس و اضطراب های بیمارگونه آغشته شود .
علائم اضطراب در کودکان :
دردهای روان تنی ( بدنی ) اعم از شکم درد، سردرد، مشکلات تنفسی، مشکلات خواب، بی اشتهایی یا پر اشتهایی، بهبود دیر پس از بیماری، لکنت زبان، نیاز زیاد به رفتن دستشویی یا دندان غروچه کردن خصوصا هنگام خواب دارند و علائمی هم چون خیس کردن رختخواب کابوسها و بدخوابی های شبانه .
از علامت های دیگر آن کج خلقی ، پرخاشگری مدل صحبت کردن بچه گانه کودکان مضطرب تحریک پذیر می شوند خشم بروز می دهند، رفتارهای نامنظم داشته و ممکن است کودکان دیگر را بزنند و یا از رفتن به مدرسه سرباز زنند و در مدرسه نمرات پایینی بگیرند. ممکن است حملات وحشتزدگی داشته باشند، عقب بکشند، ناله کنند، افسرده باشند، علاقه به انجام فعالیت های روزانه را از دست بدهند، نگران به نظر برسند، تمرکز نداشته باشند، گریه کنند و تنبل باشند، سانحه پذیر باشند و یا دوستانشان را از دست بدهند. .
مزایای یوگا و مدیتشین برای کودکان :
تحقیقات نشان داده است که مدیتیشن و یوگا می تواند در مقابل فشارهای محیطی و استرس ها ابزار مناسبی برای حفظ و کسب سلامتی روان باشد . انجام تمرینات یوگا در سنین کودکی عزت نفس و آگاهی از بدن را در کودکان افزایش می دهد و آنها را به انجام فعالیتی لذت بخش عاری از هرگونه رقابت تشویق می کند و از سویی انعطاف پذیری بدن ، تمرکز و آرامش را در کودکان افزایش می دهد . آنچه مسلم است شناخت هیجانات و احساسات کمک زیادی در مدیریت کردن آنها می کند با یوگا می توان به کودک کمک کرد که شناخت صحیح تری از احساسات و هیجانات منفی و مثبتی که درون خود تجربه می کند بدست آورد و از سویی به جای سرکوب این احساسات منفی و یا مثبت آنها را بپذیرد و بیان دارد بسیاری از مشکلات و اختلالات شخصیتی در بزرگسالی حاصل سرکوب هیجانات و احساسات ناخوشایند دوران کودکی است .
یوگا کمک میکند تا کودکان سرعت تمرکزشان بیشتر شود، یک تحقیق در دانشگاه ایالتی کالیفرنیا نشان داد که یوگا نه تنها به بهبود عملکرد در کلاس درس کمک می کند بلکه به بهبود حواس در کودکان و عزت نفس شان نیز کمک می کند .
تمرینات یوگا تنفس کودکان را تنظیم کرده و سبب کاهش میزان استرس می شود و از سویی با کاهش یافتن استرس سبب افزایش تمرکز و دقت کودکان در امر یادگیری است . بدیهیست زمانی یادگیری تسریع می شود که فرد اعم از بزرگسال و یا کودک هیجان منفی و مزاحمی را تجربه نکند و همه به خوبی می دانند داشتن استرس سبب پایین آمدن عملکرد وکارایی کودک شده و بازآوری و یادآوری یادگرفته ها را برای وی دشوار می سازد .
زمانی که کودک شما استرس کمتری را تجربه کند و بیاموزد با محرک های استرس زا چگونه مقابله کند طبیعتاً کارایی اش بالاتر رفته و موفقیت های بیشتری را کسب می کند و در پی آن میزان اعتماد به نفس اش افزایش می یابد . حرکات فیزیکی یوگا , حالتهایی مانند یگانگی , ابراز وجود , احترام به خود و ... را به کودکان می آموزد و آنها را بخشی از زیبایی زندگی می شمارد.
یوگا می تواند اضطراب فرزند شما را مهار کرده و روشهای شادتری برای زیستن به وی آموزش دهد واین مستلزم این است که خود والدین نیز در این مسیر فرزندشان را همراهی نمایند در ذیل قبل از ارائه برخی تمرینانت یوگا که می توانید در منزل انجام دهید علائم اضطراب در کودکان ذکر می شود .
در ذیل نمونه ای از تمرینات یوگای برای کودکان به اختصار ذکر می شود هر کدام از تمرینات مراحلی دارد که نیاز به آموزش دارد و باید هر تمرین مرحله به مرحله انجام شود.
1-جنگجوی سری
این مجموعه در یک حالت جهش انجام می شود و باحالت هایی مثل کشیده ، ایجاد قدرت و استقامت همراه است . این یک نیرو ایجاد می کند از طریق تنفس حالت های منفی را فرد دور می کند . توازن و تمرکز را بهبود می بخشد و تعادل بدنی را در کودک افزایش می دهد .
2- تکنیک گربه گاو
کشش مانند گربه گاو به ایجاد تعادل عاطفی کمک می کند و همچنین به گرفتگی عضلات پشت رها شده و اندام های گوارشی نیز با این حرکت ماساژ داده می شوند . در این حرکت بهتر است از کودک بخواهید با تنفس اش صدای سگ و گاو را تقلید کند . با توجه به روحیه کودکان و تمایل شان به تاثیر بر محیط اطراف و ایجاد تغییر در دنیای بیرون هنگامی که از آن ها بخواهید این بازی را انجام دهند مسلماً این حرکت برایشان جذابیت بیشتری داشته و با ایجاد صدای گربه و گاو عضلات صورت شان را حرکت داده و مانع از اسپاسم ناشی از اضطراب در عضلات صورت می شود .
3- تکنیک شبیه سگ
این ژست یک کشش بزرگ برای آزاد کردن تنش در گردن و پشت فراهم می کند همچنین باعث کشش عضلات پا نیز می شود .
4- تکنیک درخت
این حرکت برای تعادل و توسعه ذهن آگاهی و بدن موثر می باشد . کودک ممکن است در ابتدا به سختی چنین حرکتی را انجام دهد اما بهتر است وی را تشویق کنید تا پایش را در جای راحت بگذارد تا امکان افتادن کمتر شود . با این تمرین به کودکتان آموزش استقامت می دهید . در وضعیت درخت از آنها بخواهید که تصور کنند که یک درخت غول پیکر با ریشه هایی عمیق هستند . از آنها بپرسید آیا می توانند 100 سال در این حالت بمانند ؟ اگر قطعه قطعه شوند خوب خواهد بود ؟ آیا صدمه نخواهند دید ؟
5- تکنیک کودک خوشحال
این بازی سرگرم کننده که از کودک می خواهیم در این حالت قرار گرفته و خودش را به جلو و عقب چپ و راست حرکت دهد .
6- تکنیک خواب
یا همان حالت جسد که البته بهتر است به کودک با اصلاح " یوگای خواب و رویا " معرفی شود کودک باید مانند یک جسد آرام دراز بشکند و بهتر است بر روی چشمان اش یک حوله مرطوب قرار گیرد ، تنفس عمیق انجام دهد و به موسیقی آرام بخش گوش دهد و مربی و والدین به آرامی پاهایشان را ماساژ دهند .
و در نهایت از کودکتان بخواهید که حرکات جدید خلق کند و در این مسیر وی را تشویق و همراهی کنید .
ستاره حمیدی – روان درمانگر پویشی
کلینیک آرامش نوین ( همایش رایگان مایندفولنس کودکان ویژه والدین )
جهت کسب اطلاعات بیشتر :
09126941612
کلینیک یارا - میدان هروی
مطب دکتر مقدسی - شهرک اکباتان
او با نام اتو روزنفلد Rosenfeld
در وین زاده شد و به مدت ۲۰ سال یکی از نزدیکترین همکاران زیگموند فروید و
سردبیر دو مجله مهم تحلیلی،
مدیرعامل چاپخانه چاپ
و نشر آثار فروید و نظریهپردازی خلاق و درمانگر و نویسنده پُرکاری در زمینه روانکاوی
بود.
وی روان تحلیلگر یا روانکاو آمریکایی و اتریشی تبار بود که در سال ۱۸۸۴ پای به جهان نهاد و در سال ۱۹۳۹ نیز چشم از جهان فروبست .
اکنون انجمنی به نام « انجمن اتو رانک » به افتخار او در آمریکا وجود دارد و مجله ای به نام « انجمن اتو رانک » منتشر می شود .
در سال ۱۹۲۶ میلادی اتو رانک وین را به مقصد پاریس ترک کرد و ۱۴ سال عمر پایانی خود را به عنوان استاد دانشگاه، نویسنده و رواندرمانگر در فرانسه و ایالات متحده آمریکا سپری کرد.اتو رنک، دست پرورده، همکار و منتقد زیگموند فروید تاثیر بسزایی در روانشناسی امریکا داشته است.
رنک از سال ۱۹۰۶ دبیر انجمن روانکاوری وین و به مدت ۱۸ سال نزدیکترین همکار فروید و یک نویسنده روانکاو پرکار و با نفوذ بود. حوزه فعالیت او هنر، موسیقی، ادبیات، مردم شناسی، تاریخ، علوم و فلسفه را نیز شامل می شود.او بواسطه آلفرد آدلر با فروید کسی که او را به دانشگاه وین فرستاد، ملاقات کرد.
در سال ۱۹۱۲ دکترای خود را گرفت. تا آن زمان رنک کتابهایی در زمینه های هنر، اسطوره، زنای با محارم و افسانه های لوهنگرین انتشار داده بود.
بعد از جنگ جهانی اول او آموزش در موسسه روانکاوی وین را مدیریت کرد.
درسال ۱۹۲۴ از انجمن روانکاوی، دکترای افتخاری دریافت کرد.
اما همکاری او با ساندور فرنتزی Sándor Ferenczi
در رابطه با فن روان درمانی فعال تر و کتاب بحث برانگیز او تحت عنوان «ضربه تولد »
The Trauma of Birth
باعث انتقاد فرویدی
های محافظه کار شد.
رنک روان درمانی مساوات طلبانه تری را
متمرکز بر اینجا و اکنون Here-and-Now ، روابط واقعی Object-Relational
،
ذهن خودآگاه Conscious Mind
و اراده Will در مقابل موارد تاریخ گذشته
از قبیل انتقال، روند ناخودآگاهی و خواست توسعه داد. امروزه ایده او در رابطه با
مادر و فرزند و روان درمانی میان فردی (بین افراد) جریان روز است، اما در سال ۱۹۲۶ باعث گسست نهایی او از فروید شد.
او در سال ۱۹۳۵ به نیویورک نقل مکان و در آن جا بطور گسترده ای سخنرانی و تدریس و روانکاوی کرد. همسر اول او بیه تا، به عنوان یک روانکاو غیرحرفه ای متخصص کودکان، در بوستون فعالیت می کرد، جاییکه در سال ۱۹۶۷ در گذشت.
نوشته های پسا فرویدی رنک شامل:
روانشناسی و روح (۱۹۳۰)، Psychology and the Soul
هنر و هنرمند (۱۹۳۲)، Art and Artist
آموزش مدرن (۱۹۳۲)، Modern Education
اراده درمانی (۱۹۳۰) Will Therapy
حقیقت و واقعیت (۱۹۲۹) Truth and Reality
ماورای روانشناسی (۱۹۴۱) Beyond Psychology
گروه روان درمانگران جوان ( istdp )